İran’da yaşlı ve yalnız bir kadın olmak

MÜJDE IŞIL- Bu sene Berlin Sinema Festivali’nin en dikkat çeken üretimlerinden biriydi “Keyke mahboobe man/En Sevdiğim Pastam”. İranlı sinemacılardan kiralık katil sineması izlemiştik, yeraltı müziğinin tesirini izlemiştik, birinci kere alaka yaşamış iki gencin hastane hastane dolaşmasını da izlemiştik. Fakat iki yaşlının tek gecelik ilgiyle yalnızlıklarına deva aramalarına daha evvel şahit olmamıştık. İranlı direktörler Maryam Moghadam ve Behtash Sanaeeha’nın imzasını taşıyan “En Sevdiğim Pastam” bu açıdan bir nevi ihtilal yaptı. Elbette muvaffakiyetleri cezasız kalmadı ve direktörlerin, sinemanın dünya prömiyerini yaptığı Berlin Sinema Festivali’ne katılmasına ve İran dışına çıkmalarına müsaade verilmedi.

70’lerindeki Mahin, dul bir bayan. Kızı aşikâr ki rejimden uzaklaşmak için yurt dışında hayat kurmayı tercih etmiş. Mahin’in ömrü konutunda ve kızıyla yaptığı telefon konuşmalarıyla geçiyor. Bir gün arkadaşlarıyla bir ortaya geldiği mesken toplantısında onların tekliflerine kulak asıyor. Ve kendini yaşama bağlayacak yeni bir bağlantı için uygun aday arayışına başlıyor. Girdiği ekmek kuyruğunda, dolaştığı parkta yaşına uygun ve can yoldaşı olacak bir erkek arkadaş bakınıyor. Emekliler lokalinde tek başına yemek yiyen taksi sürücüsü Faramarz’ı konutuna davet ediyor.

Mahin’in karakteri hem lokal hem de küresel açıdan çok uygun çizilmiş. Mahin’in durumu aslında coğrafyalar üstü bir yalnızlık hâli. Yalnız yaşlıların sıkışmışlık hâlini en gelişmiş ülkelerdekiler bile hissediyor. İran’daki durum ise üstüne tuz biber ekiyor. Zira bayanın konutundan öteki tek başına bir ömür alanı yok. Giysi kuşamından yanında kimin bulunması gerektiğine kadar her şey kurallarla belirlenmiş. Mahin, Şah devrini yaşadığı için daha şanslı bir jenerasyondan geliyor. Ahlak polisinin tutuklamaya çalıştığı genç kızı muhafazaya çalışması da bu yüzden.

Mahin’in içinde bulunduğu açmazlara şahit olduktan sonra Faramarz ile yakınlaşması hem romantik hem de mizahi anları beraberinde getiriyor. Birbirlerini tanıma eforları, ergenler üzere davranışları, güya birinci aşklarını yaşıyormuşçasına heyecanları sineması duygusal bir noktaya taşıyor. Lily Farhadpour Mahin rolünde, Esmail Mehrabi de Faramarz’da çok başarılı.

NEFES ALMA İMKÂNI YOK

Yönetmen-senaristlerin finale gerçek yaptıkları atak ise ‘kadının ismi yok’tan ‘İran’da bayanın nefes alma imkânı yok’a evriliyor. Sabah aydınlığından gece karanlığına uzanan öyküde ümitlensek de rahat bir nefes aldırmıyor sinema. Ansızın beklenmedik bir finale geçiş, seyircide şok tesiri yaratsa da bunların yaşandığını ve kapalı kapılar gerisinde ne suskunlukların, ne hüzünlerin var olup da yokmuş üzere davranıldığını bilmek aslında yetiyor da artıyor bize. “En Sevdiğim Pastam” bu yüzden derin bir iz bırakıyor arkasında.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir