Gümüşhane’de yaşayan ve yazıcı tamirciliği işiyle uğraşan Fatih Öztürk, 10 yıl evvel hobi olarak başladığı Sedef Kakma Sanatı’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı Sedef Kakma sanatçısı Hakan Üç’ten icazet alarak kadim sanatın temsilcilerinden birisi oldu. İş yerinde hazırladığı atölyede Mimar Sinan’ın da mimarlığa başladığı Sedef Kakma Sanatı’nı icra eden Öztürk, ustalarından öğrendiklerini gelecek kuşaklara aktarmak için gayret sarf ediyor. Sedef Kakma Sanatı’nı icra ederken okyanus sedefi, kaplumbağa kabuğu, pirinç ve boynuz üzere birçok gerece hayat veren Öztürk bir yapıtının tamamlanmasının yaklaşık 2 ay sürdüğünü tabir etti.
‘GÜNÜMÜZE KADAR ULAŞABİLMİŞ KADİM BİR SANAT’
Sedef Kakma Sanatı’nın yüz yıllar uzunluğu mühlet gelen kadim bir gelenek olduğunu söyleyen Fatih Öztürk, “Yaklaşık bir 10 yıl evvel boş vakitlerimi değerlendirebilmek ismine hobi maksatlı başladım. Bir süre sonra 3-4 yıl sonrasında Kültür Bakanlığı sanatçısı Hakan Üç ile tanışmama vesile oldu. Hakan Üç ile eğitimlerimi aldım. Kendi çizimlerimle icazetimi aldım Sedef Kakma ile ilgili. Devamını getirmeye çalışıyorum. Klasik sanatlarda usta çırak ilgisi değerlidir. El verme tabiri eskilerin tabiriyle geçer. Muhakkak başlı ustamızın dizinin tabanında aldığınız eğitimler sonrasında sizi kâfi görmesinin manevi bir dokümanıdır icazet evrakı. Kendisinden sonra bu sanatı devam ettirebilecek jenerasyonlardan biri olarak da beni uygun gördü. Sedef Kakma, Sedef dediğimiz gereç okyanus tabanlarında, istiridye kabuklarından oluşan bir materyaldir. 14. yüzyıllardan günümüze kadar gelmiş bir sanat koludur. Süsleme olarak genelde kullanılır. Osmanlı’da tahtırevanlardan tutun takunyalara, sandık kutularına, Kur’an korumalarına kadar işlemesi ve süslemesi yapılan, ahşap süslemesi yapılan bir sanat koludur. Sedefleri belirlenen desenler yahut yapmak istediğimiz biçimler üzerinde kalıplar çıkarılarak kıl testeresiyle kesilip, ahşap üzerinde kendi yuvalarının açılarak, kesilen modüllerin yuvalarının açılarak, çeşitli malzemelerle, yapıştırıcılarla ahşapta yüzeyin üzerine kakılmasıyla oluşturulan bir sanattır. Günümüzde ise Sultanahmet Mescidi, Selimiye Mescidi üzere tarihi mescitlerin kapı, pencere pervazlarında ahşap oyma ve sedef kakma uygulamaları görülmektedir. Yeniden Kur’an rahlelerinde kullanılmaktadır. Biz Türkler olarak yahut Osmanlı’dan gelen gelenekle bu sanatı hayatın içine koymuşuzdur. Yani günlük kullanabildiğimiz eşyalarda da bunu değerlendirmişiz. Günümüzde de hala bu biçimde devam etmektedir” dedi.
‘İNSANI TERBİYE EDEN BİR SANAT’
Sedef Kakma Sanatı’nın manevi taraflarından de bahseden Fatih Öztürk, şunları söyledi: “Arkamızda gördüğümüz Allah lafzının imali yaklaşık bir buçuk iki ay sürmektedir. Dış kenar kısımlarındaki süsleme, Naht sanatı diye geçen kıl testereli ahşap oyma kısmıdır. Onun ardından orta kısımda ceviz ağacının içine az evvel bahsettiğim üzere sedeflerin kesilerek ahşap üzerine oylu yapılıp yuvalarına yerleştirilmesiyle oluşmuş bir tablodur. Dediğim üzere yaklaşık bir buçuk iki aylık bir serüveni vardır o tablonun. Başka yeşil olan tablomuzda ise Ahzab Mühletinin 56. ayeti işlenmiştir. Hani halkımız genelde bunu cuma hutbelerinde imamın hutbeye çıkarken okuduğu müddet olarak bilinir. O da yaklaşık tekrar 1-1,5 aylık bir emeği eseridir. Hocam der ki testeremizin, kıl testeremizin üst kısmı gök, yer kısmı, alt kısmı yerdir. Ve dünya üzerinde de, alem üzerinde de yerle gök ortasındaki her şey Allah’ı zikreder. Biz de çalışırken bu uhreviyatla çalışmaya çalışıyoruz. İnsanı rahatlatan, beşere dinginlik veren, insanı terbiye eden bir istikameti vardır bu sanatın. Osmanlı devrinden de bu bu türlü gelmiştir. Günümüzde de bu türlü devam etmektedir. Biz de birebir düsturla devam etmeye çalışıyoruz. Bizler bunları satmak için yapmayız. Kendi başımızda oluşturduğumuz şablonlarla yahut ortaya çıkartmaya çalıştığımız çalışmayla bir eseri ortaya koyarız. Nasibi Allah’tandır der, bekleriz. Talibi varsa vakti geldiği vakit bu eserler ya da bu çalışmalar yerini bulacaktır.”
(İHA)