OVP’lerde, önümüzdeki üç yıla ait büyüme, istihdam, dış ticaret, cari süreçler istikrarı ve enflasyon hedeflemeleri yer alıyor. İşçinin artırım oranları belirlenirken de genel olarak bu maksatlara bakılıyor. İktidar, bu gayelere nazaran maaş, fiyat artırımları teklif ediyor.
Bugünlerde de taban fiyata gelecek yıl “hedeflenen enflasyona” nazaran artırım yapılacağı tartışmaları devam ediyor. Bu da artışın düşük kalacağı manasına geliyor.
Maaş, fiyat artışlarında belirleyici olan bu amaçların nasıl belirlendiği ise TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler sırasında ortaya çıktı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önceki gün bakanlığının bütçe görüşmelerinin sonunda milletvekillerinden gelen sorulara cevap verdi. Şimşek, iddialar konusunda kıymetlendirme yaparken, şunları söyledi:
“Bakan olarak benim iddia yapma imkânım yok. Mesela son OVP’de biz toplantı yaptık, Merkez Bankamız ‘Bizim yıl sonu iddiamız bu.’ dedi; Strateji ve Bütçe Başkanlığı ‘şu’ dedi; kurumlarımızın ortalamasını aldık. Hasebiyle, bu hususta ehil kurumlarımıza güveniyoruz.”
‘İDDİA EDİLDİĞİ KADAR MAKÛS DEĞİL’
Tahminler konusundaki performans hakkında da bilgi veren Şimşek, “Büyümeyi yüzde 4.4 olarak öngörmüşüz 2023’te; 5.1’e çıkmış, bir ölçü yüksek çıkmış. Yüzde 10.1 olarak işsizlik oranını öngörmüşüz; 9.4 çıkmış, daha düşük çıkmış. Yüzde 65 olarak yıl sonu enflasyon öngörülmüş, yüzde 64.8 çıkmış. Yüzde 4 olarak bir cari açık öngörmüşüz, yüzde 3.6 çıkmış. Yüzde 6.4 olarak bir bütçe açığını öngörmüşüz, yüzde 5.2 olarak gerçekleşmiş. Hasebiyle, geçen yılki performans argüman edildiği kadar berbat değil” diye konuştu.
ENFLASYON İTİRAFI
Enflasyonun da öngörülerinin üzerinde olduğunu kaydeden Şimşek, “Niye ? Olağan ki para siyasetinin tesirli olduğu alanlar var, tesirli olmadığı alanlar var; mesela hizmetler. Hizmetlerin bir kısmı temel mallar, para siyasetine âlâ reaksiyon veriyor, hizmetler o seviyede vermiyor. Örneğin biz kirada yüzde 25 limitini kaldırdığımızda, doğrusu, kira artışlarının yıllık bazda bir orta yüzde 117’lere kadar çıkacağını natürel ki öngörmemiz güç olur lakin mazeret aramıyoruz. Enflasyon bizim öngördüğümüzün üzerinde seyrediyor” dedi.
‘EYT DENGEYİ BOZDU’
Şimşek, EYT’nin aktüeryal dengeyi bozan bir uygulama olduğunu söyledi.
Bunun üzerine CHP Malatya Milletvetkili Veli Ağbaba, “Yapmayaydın, kandırıldın mı?” dedi.
OECD’de 38 ülke olduğunu belirten Şimşek, “Aralarında az gelişmiş, gelişmekte olan ülkeler var ve bu ülkelerin bana bir adedini gösterin. 30’lu yaşlarda, 40’lı yaşlarda insanların emekli olduğunu hatta 50’li yaşlarda emekli olan ülke neredeyse kalmadı. 65’in üzerine birçok ülke çıktı” dedi.
Şimşek, minimum fiyatta son 22 yılda gerçek artışın yüzde 212, dolar bazlı artışın yüzde 343 olduğunu, 112 dolardan 494 dolara çıktığını belirterek, “Çalışanlarımızı hiçbir biçimde biz enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz” dedi.
CHP’li Veli Ağbaba, “Çalışanların haberi yok bundan” karşılığını verdi.
Şimşek, geçen yıl taban fiyatın yüzde 107.5 oranında arttığına işaret ederek, “Enflasyon geçen sene neydi? Yüzde 65” dedi.
CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu da “Hangi enflasyondan bahsediyoruz ? Enflasyon sepetinde zeytin yağı 116 lira nasıl yapacağız?” karşılığını verdi.
Vergi harcaması tenkitleri konusunda da Şimşek, “Bakın, vergi harcamalarının 853 milyar lirası minimum fiyatın vergi dışı bırakılmasından kaynaklanıyor. Vergi mi getirelim minimum fiyata, onu mu istiyorsunuz?” diye sordu.