Kazakistan, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarına zam yapılmasıyla sokaklara dökülen protestocuların hükümet binalarını basıp ateşe vermesinin ardından ülkedeki son yılların en büyük krizi devam ediyor.
KAZAKİSTAN’DA NELER OLUYOR?
Kazakistan’da akaryakıt fiyatlarının yükseltilmesinin ardından birçok kentte protestolar patlak verdi. Ülkenin en büyük şehri Almatı’daki protestoda göstericilere biber gazı, sersemletici bomba ile müdahalede bulunulurken, 1 polis aracı ateşe verildi.
* Almatı’da polis ana arterleri kordon altına alırken, kent merkezinde cep telefonu şebekeleri ve internet bağlantısı kısıldı. Kentte protestoculara biber gazı ve sersemletici bombalarla müdahalede bulunulurken, tansiyon yükseldi. Güvenlik güçleri belediye binası önünde barikat oluşturdu. Polis, Almatı sokaklarında protestoculara göz yaşartıcı gazla müdahale etti.
HÜKÜMET ZAMMI GERİ ÇEKTİ, OLAYLAR DURMADI
Hükümet komisyonu Mangıstau bölgesinde doğal gaz fiyatının düşürüleceği ve litre fiyatının 50 tenge olarak belirleneceğini açıkladı. Ancak halk bu karara razı olmadığını, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in bölgeye gelmesini istedi. Daha sonra bazı protestocular kararı açıklayan Başbakan Yardımcısı Yeralı Togjanov’ın etrafın sardı ve Tokayev’in gelene kadar kendisini bırakmayacaklarını ifade etti.
* Fakat Tokayev’in OHAL kararı ve fiyatlara müdahale etme hamlesine rağmen göstericiler sokaklarda protesto gösterilerine devam etti.
* Çarşamba günü kabine üyeleriyle konuşan Kasım Cömert Tokayev, fiyatların normale döndürülmesini ve fiyat kontrollerinin yapılmasını istedi. Tokayev sadece akaryakıta değil “toplumsal olarak önemli ürünlerin” fiyatının da düzenlenmesini istedi.
KAZAKİSTAN’DA HÜKÜMET İSTİFA ETTİ
Tokayev’in bu açıklamalarından kısa bir süre sonra ise Kazakistan hükümeti istifa kararı aldı. Hükümet istifa kararını Tokayev’e sunarken, Cumhurbaşkanı Tokayev hükümetin istifasını kabul etti.
Hükümetin istifası sonrasında başbakan yardımcısı olan Alihan İsmailov, geçici başbakan olarak göreve başladı.
2011’DEN BERİ EN BÜYÜK GÖSTERİ
1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Kazakistan’da en son 2011’de benzer bir protesto gösterisi yaşanmıştı… Petrol madeninde çalışan işçilerin maaş ve çalışma şartları talebi büyük çaplı bir protestoya dönüşmüş ve en az 14 gösterici yaşamını yitirmişti.
Ülkeyi uzun yıllar yöneten Nursultan Nazarbayev’in 2019 yılında bizzat atadığı Tokayev göreve geldiği günden beri bu çapta bir gösteriyle karşılaşmamıştı.
BAŞKENTTE OHAL İLAN EDİLDİ
Reuters, başkent Nur-Sultan’da da OHAL ilan edildiğini duyurdu.
Ancak buna rağmen, ülkede protestolar şiddetlenerek etkisini artırıyor.
Reuters’ın son dakika olarak duyurduğu habere göre, Kazak bir blog yazarının, Instagram canlı yayını sırasında Belediye Binası’nın çevresinden silah sesleri duyuldu. Belediye Başkanı’nın ofisinden alevlerin yükseldiği de aktarıldı.
Şehir merkezinde yer yer patlamaların yaşandığı belirtilirken, polis ve göstericiler arasındaki çatışmalar da sürüyor.
Almatı Belediye Başkanlığı’nı basan göstericiler hasar verdi.
8 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ, 317 KİŞİ YARALANDI
Kazakistan İçişleri Bakanlığına göre devam eden protestolarda 8 polis memuru ve Ulusal Muhafız askeri hayatını kaybetti, 317 kişi yaralandı. Vandalizm ve yağma eylemlerinin provokatörler tarafından organize edildiği belirtilerek, “Aşırı kalabalıklar tarafından yüzlerce kişi yaralandı” ifadeleri kullanıldı. Kazakistanlılara “provokasyonlara boyun eğmeme” çağrısında bulunuldu.
Nazarbayev’in yıkılan heykeli bu şekilde görüntülendi.
NURSULTAN NAZARBAYEV’İN HEYKELİNİ YIKMAYA ÇALIŞTILAR
Taldikorgan kentinde öfkeli protestocular, ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in heykelini halat bağlayarak yıkmaya çalıştı.
NAZARBAYEV ORTAYA ÇIKMADI
Ülkede pazar günü LPG fiyatlarının artmasıyla başlayan gösteriler kısa bir süre sonra ülkeyi uzun yıllar yöneten Nursultan Nazarbayev’in seçtiği ve 2019’da göreve başlayan Cumhurbaşkanı Cömert Tokayev’e karşı bir protesto gösterisine dönüştü.
Olayların başlamasından beri 81 yaşındaki Nazarbayev’in kamuoyunun karşısına çıkmaması dikkat çekti. Hükümetin istifası sonrasında Tokayev, ülkedeki Güvenlik Konseyi başkanlığından Nazarbayev’i çıkarırken bu pozisyona kendisi oturdu. Ayrıca Ulusal Güvenlik Komitesi’nin başına da yeni bir başkan atayan Tokayev, bu kurumda ikinci üst düzey yetkili olan Nazarbayev’in yeğenini de görevden aldı.