Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, fiyatlarla çaba etmenin tek yolunun perakende yasası olduğunu söyleyerek, “Fiyatların kimler tarafından yükseldiğini, esnafın bu bahisteki mağduriyetini ve birçoğunun kapanmasına karşın tekrar devletine, milletine bağlı kalmak suretiyle mahallelerin, bulunduğu semtin, caddenin en büyük etkeni tekrar esnaf sanatkarı oldu” dedi.
TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, bir dizi ziyaretlerde bulunmak üzere Bilecik’e geldi. Bilecik Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ni ziyaret eden Palandöken, Lider Halit Gölcan ve idare konseyi üyeleri ile bir ortaya geldi. Burada basın mensuplarına açıklama yapan Palandöken, “Herkes Cumhurbaşkanından fiyatların düşmesinden de müştekiler, düşmemesinden de. Düşmesi için elinden gelen eforları gösteriyorlar lakin söylediğim üzere fakat bu yasal teminatla olur. Yasal garantinin çalışması için de piyasada rekabetin oluşması sağlanır. 10 bin kişinin paylaşacağı yük tahminen grama bile denk gelmeyecek lakin bir kişi olduğu vakit 10 bin kişinin kaldıracağı yükü kaldıramayacak bir sistem olacak. Olağan güzel niyetli olarak da biliyorsunuz bir tarafımız savaş, bir tarafımız pandemi, esnaf bu ortada en küçük halka. Bugün tahminen ihracatta değerli noktalara gelebiliyoruz lakin yaşayış prestiji ile onlara yan sanayi dediğimiz üretimi yapamadık. Türkiye’de 2 buçuk milyon iş yeri, 2 milyona yakın esnaf, zira birden fazla iş yapan da var. Bir taraftan beyaz eşya satıyor, başka taraftan büfesi var. Biz diyoruz ki elimizi taşın altına koyuyoruz, siz de koyun; bu perakende yasasını çıkarın. Rekabet ögesi değiştiği vakit fiyatlar düşer. Dünyada da aslında fiyatların dengelenmesinin tek tarafı bu. İkincisi de nizamlı ticaret olması” dedi.
“Yerel esnafın burada uğraş etmesi son derece zor”
Palandöken, “Türkiye’nin yaşadığı meşakkat yalnızca bu bölgelerde değil, doğusuyla batısıyla, Ege’siyle, Karadeniz’iyle, Akdeniz’iyle bütün bölgelerde. Maalesef bu pandemi bütün dünyayı saran ekonomik dert nedeniyle hem ülkemizdeki fiyatların yükselmesi, münasebetiyle esnafların mağdur olmasına neden olan bildiğiniz üzere en çok bizim saklı maliyetlerimiz elektrik, doğalgaz ve petrol. Bunu çeşitlendirebiliriz; akaryakıttır, mazottur, LPG’dir, en çok sürücü odasının düşüncelerinden bir tanesi. Taşıyıcı esnafı, kamyoncu esnafı, nalburun yüksek oluşundan maliyetleri aksayan fiyatlar vatandaşın da en bolluk olduğu periyot dediğimiz temmuz, ağustos aylarında bile fiyatların hakikaten çok yüksek oluşu vatandaşları, esnafı çok etkiliyor. Haksız rekabet alabildiğine gidiyor. Lokal esnafın burada uğraş etmesi son derece güç. Hasebiyle sermaye sahipleri artık endüstriye yatırım değil, buradaki klâsik dokuyu bozacak formda ticareti yürütmeye uğraş ediyorlar. Artık sokaklarda esnaf yerine ulusal marketlerin dolaştığı, münasebetiyle ticaretin değişmesiyle de buradaki esnafın büyüyüp endüstrici, tüccar olma talihinin elinden alındığı bir devirdeyiz. Alışılmış yıllardır perakende yasası ile uğraşıyoruz” dedi.
“Fiyatlarla gayret etmenin tek yolu perakende yasası”
TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, fiyatlarla uğraş etmenin tek yolunun perakende yasası olduğunu söyleyerek, “Fiyatların kimler tarafından yükseldiğini, esnafın bu bahisteki mağduriyetini ve birçoğunun kapanmasına karşın yeniden devletine, milletine bağlı kalmak suretiyle mahallelerin, bulunduğu semtin, caddenin en büyük etkeni yeniden esnaf sanatkârı oldu. Piyasadaki bu fiyat yükselişinin en büyük nedenlerinden bir tanesi bunların alıcıları ve bu ortada devletin de kolluk kuvvetlerine karşın, lokal idarelerin zabıtalarına karşın fiyatlarda bir düşüş sağlanamadı. Bunlarla uğraşta onlar da müştekilen rahatsızlar lakin devletin her dükkâna bir tane zabıta koyma talihi yok. Hasebiyle vatandaşın da denetimli olarak semtindeki esnafı müdafaasının gerekliliğini vurgulamak istiyorum. Herkes kendi işini yapmalı, hasebiyle esnaf sanatkârı da burada haksız gayretle ilgili şimdiye kadar her yol gündeme getirilip, perakende yasasının meclisten bugüne kadar çıkmaması da bir sorun” sözlerine yer verdi.
“Bugün BAĞ-KUR’dan emekli olan bir vatandaş 3 bin 500 lirasının çıkmasına sevindi”
Palandöken, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Esnafın toplumsal güvenlikte de bir sorunu var. Kaç gündür lisana getiriyoruz. Esnafsınız, hasebiyle BAĞ-KUR’lusunuz. En çok hizmeti siz vereceksiniz. 18 saat çalışacaksınız. Sonuç prestijiyle 9 bin iş gününde emekli olacaksınız. Birebir biçimde yanınızda çalışan emekçi kardeşiniz yeni 7 bin günde emekli olacak, siz 9 bin günde emekli olacaksınız. Dünyada görülmeyen bir sistem. Özel sigortalılık hariç. BAĞ-KUR’luluk ne demek; kendi cebinizden parayı vereceksiniz, raftaki eseri satacaksınız ve direksiyonun başında müşteri taşıyacaksınız yahut bir mal, bir şey üreteceksiniz. Demircisiniz, bakırcısınız, hasebiyle üzümü satıp yatırdığınız paranın sonunda da yanınızda çalışan kadar emekli aylığı alamayacaksınız. Toplumsal devlet anlayışı ile bağdaşmıyor. Bugün BAĞ-KUR’dan emekli olan bir vatandaş 3 bin 500 lirasının çıkmasına sevindi. 3 bin 500 lira açlık hududunun altında. Emekli aylığının minimum fiyattan aşağı olmaması acizane teklifimiz. Diyoruz ki esnaf insan istihdam eden, hasebiyle devlete katma paha üreten, marka oluşturan, en uzun çalışma saati olan insan. Hasebiyle bunlar tahminen de birkaç gün içinde hallolacak sıkıntılar. Yani bir torba kanuna ek edilmeli” dedi.
“Haksız rekabet vatandaşı huzursuz ediyor”
Palandöken, esnafın mağduriyetlerinin başında gelen en değerli konunun haksız rekabet olduğunu söz ederek, “Haksız rekabet vatandaşı huzursuz ediyor. Dünyanın hiçbir yerinde ben bu işi yaparım demeyle olmuyor. Yeni esnafın yetişmesiyle ilgili yeni önlemler alınmalı. Doğal ortadaki bugüne kadar yapılan işlerde devletin takviyeleri olmasaydı esnaf bugünkünden çok daha makûs duruma düşerdi. Borçların ötelenmesi, işyerlerinde kira dayanağının verilmesi, esnafın cansuyu kredileri dediğimiz ucuz faizli kredilerin verilmesi. Ancak bunlar ne oldu hepsi kümülâtifte üst üste geldi. Beşerler borçlarını yapılandırdılar ancak artık ödeyemez hale geldiler. Bir taraftan kredi borcunuz, öbür taraftan yapılandırma borcunuz, öteki taraftan toplumsal güvenlik prim borçlarınız ve benzer” dedi.
“Bilecik gelişmiş lakin vatandaşın alım gücü yok”
Palandöken, “Bölgeyi daha evvelki ziyaretimden çok daha farklı gördüm. Türkiye’nin parkla yüzü olarak addettiğimiz Bilecik, gelişmiş ancak vatandaşın alım gücü yok. Şu anda çok hareketlilik yok fakat önümüz okul mevsiminin açıldığı, fiyatların en çok düşeceği olacak kabul ettiğimiz temmuz ayında fiyatlar hala astronomik. Sayılar haksız rekabet, öbür taraftan hasebiyle herkesin işini yapması gereken bir yerde her şeyi ben satarım mantığıyla hareket edilmesinin ülkeye, iktisada katkısı yok. Ülkede enflasyonu körükleyen en büyük neden olarak addediyoruz. Bir yandan bunun düzelmesi için de el birliği yapıyoruz” dedi.