Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Taipei’ye tartışmalı ziyareti sonrası ada etrafında şimdiye kadarki en büyük tatbikatını başlattı. Pekin, bağımsızlığını reddettiği Tayvan’a Pelosi’nin yaptığı ziyareti, egemenlik ihlali olarak görüyor. Dün, Çin savaş gemileri ve uçakları, adaya sadece 20 km mesafeye kadar yaklaştı. Çin ordusu ayrıca Tayvan Boğazı’na 11 adet “Dongfeng” balistik füzesi fırlattı. Ordudan yapılan açıklamada, “Tayvan Boğazı’nın doğusunda belirli alanlara hassas atışlar yapıldı ve beklenen sonuçlar alındı” denildi. Havada uçuşan mermilerin izleri Tayvan kıyılarından çıplak gözle görülebilirken, Çin tarafında da turistler, plaj üzerinde uçan askeri helikopterleri izledi.
EN İŞLEK SU YOLU
23 milyonluk ada, cep telefonlarından otomobillere hemen tüm elektronik cihazların vazgeçilmezi olan çiplerin en büyük ihracatçısı konumunda. Dahası, yılın ilk 7 ayında dünyadaki tüm konteyner gemilerinin neredeyse yarısı hem Çin hem Tayvan limanlarına erişim sağlayan Tayvan Boğazı’ndan geçti. Tayvan denizcilik ve liman idareleri, dün yaptığı açıklamalarla tatbikat alanlarından kaçınmaları konusunda gemileri uyardı. Taipei’ye göre tatbikat, gemiler tarafından kullanılan 18 ticaret rotasında seferleri etkiledi. Öte yandan tatbikat yüzünden Tayvan’a uçuşlara da ara verildi. İptallerden en az 40 uçuşun etkilendiği belirtiliyor. Dünyanın en işlek ticaret yollarından birinde devam eden savaş oyununun, yerel saatle pazar öğlen biteceği açıklanırken pandeminin başından beri tüm dünyada fiyat artışlarını tetikleyen tedarik aksaklıklarına bir yenisi daha eklenmiş oldu.
SAVAŞ OLASILIĞI
Çin, “ABD’nin tahrikleri karşısında bu tatbikatın gerekli olduğu” açıklamasını yaptı. ABD ise, Pelosi’nin ziyareti için önlem olarak gönderdiği USS Reagan uçak gemisinin bölgede kalıp durumu gözlemlemeye devam edeceğini açıkladı. Çin’in Tayvan etrafındaki kapsamlı tatbikatı bir savaş oyunundan öte, olası işgal hazırlığı olarak görülüyor. Uzmanlara göre Pekin, savaş durumunda Tayvan’a dışarıdan erişimi engellemenin provasını yapıyor. Ancak bu ihtimale katılmayanlar da yok değil. Rusya’ya göre Çin ekonomisinin küresel etkilere daha açık olduğuna dikkat çeken ekonomistler, Pekin’in krizi daha da tırmandırarak bir çatışmaya yol açmasının olası olmadığı görüşünde. Artan enerji ve gıda maliyetlerinin baskısı altındayken Çin’in şartları daha da kötüleştirecek adımlar atması beklenmiyor.
PELOSİ’NİN GÜNEY KORE ZİYARETİNE ÇİN ÖNLEMİ
Tayvan’a giderek Çin ile gerginliğe neden olan Pelosi dünkü durağı Güney Kore’de bu meseleye dair yorum yapmaktan kaçındı. Gerilimi tırmandırmaktan kaçındığı yorumları yapılan Pelosi, Güney Kore Meclis Başkanı Kim Jin Pyo ile görüşmesi sonrası yaptığı basın toplantısında Tayvan meselesine değinmedi. İki isim de gazetecilerden soru almadı.
DEVLET BAŞKANI İLE GÖRÜŞEMEDİ
Bu arada tatilde olan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, ziyareti sırasında Pelosi ile yüz yüze görüşmedi. Bunun yerine ikili arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Muhalefet partileri, müttefik Amerika’dan gelen heyetin cumhurbaşkanınca kabul edilmemesi ve havalimanında resmi karşılama yapılmamasına tepki gösterdi. Yerel basında Güney Kore liderinin Çin ile tansiyonu arttırmamak için Pelosi’yle görüşmekten kaçındığı iddiaları da yer aldı.