İngiliz Financial Times gazetesinde bugün yayınlanan haberde, resesyon korkusu ve artan faiz oranları nedeniyle yabancı yatırımcıların riskli olarak gördükleri gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışını hızlandırdığına dikkat çekilerek, buna karşın telaş duyulan tek gelişen ülkenin Türkiye olduğu belirtildi.
Haberde, Milletlerarası Finans Enstitüsü raporuna nazaran yabancı yatırımcıların gelişmekte olan ülkelerden son bir ayda 10.5 milyar dolar olmak üzere son 5 ayda 38 milyar doların üzerinde çıkış yaptığına dikkat çekildi. Bu çıkışların gelişmekte olan ekonomilerde giderek artan mali krizi daha da derinleştirebileceğine dikkat çekilen tahlilde, geçen 3 ay içinde Sri Lanka’nın borçlarını ödeyemez hale geldiği ve Bangladeş ile Pakistan’ın yardım için IMF’ye başvurduğu belirtildi. Brezilya, Meksika, Hindistan ve Güney Afrika üzere büyük gelişmekte olan ülkelerin borçlanma maliyetlerinin bu yıl daha az arttığı belirtilerek, “Birçok ülke enflasyonla gayret etmek için erken davrandı ve kendilerini dış şoklardan koruyacak siyasetleri uygulamaya koydu” denildi.
‘Kur muhafazalı mevduatın maliyeti çok yüksek’
Haberde görüşlerine yer verilen Absolute Strategy Research’te gelişmekte olan ülkeler ünitesi ekonomisti Adam Wolfe, büyük gelişmekte olan ekonomiler içinde tek kaygı duyulan ülkenin Türkiye olduğunu belirterek, “Hükümet faiz oranlarını artırmayı reddederken lirayı desteklemek için aldığı tedbirlerin maliyeti çok yüksek zira lokal mevduat sahiplerine para ünitesine bağlı kalmanın kıymet kaybı maliyetini ödemeyi (kur muhafazalı mevduat) vadediyor” dedi. Bu tıp tedbirlerin lakin Türkiye cari fazla verdiği sürece işe yarayabileceğine fakat bunun da ender görülen bir durum olduğuna dikkat çeken Wolfe, “Eğer dış finansmana muhtaçlık duyulursa, eninde sonunda bu sistemler bozulacaktır” yorumunu yaptı.
Kubilay: Türkiye kriz için potansiyel aday olarak görülüyor
Haber hakkındaki görüşlerini aldığımız Dr. Murat Kubilay, global piyasalarda Türkiye’nin yeni bir kriz için potansiyel aday olarak görüldüğünü vurgulayarak, “18 Ağustos’ta faiz kararını açıklayacak Para Siyaseti Şurası toplantısının akabinde gelişmeler Türkiye aleyhine olmak üzere hızlanabilir” dedi.
Pandemi sonucu artan global talep ve Ukrayna Savaşı’nın yarattığı güç fiyatlarındaki artış nedeniyle; gelişmiş ülke merkez bankalarının hem faiz artırım suratlarını hem de meblağlarını değiştirdiklerini, bu durumun da yüksek riskli piyasalardan süratli sermaye çıkışına neden olduğunu belirten Kubilay, şunları söyledi:
“Enerji ithalatçısı olan ve pandemide döviz rezervlerini yitirmiş ülkeler olumsuz olarak ön plana çıktılar ve Sri Lanka dış borçlarını dahi ödeyemeyecek hale geldi. Daha öncesinde de Lübnan için emsal bir durum gerçekleşmişti. Yeniden birebir coğrafyada birebir olumsuz duruma gerçek farklı ölçülerde Pakistan, Mısır, Tunus ve Türkiye yaklaşıyor. Türkiye’nin asıl farkı ise döviz ve altın rezervlerinin yükümlülük ile ödünçler düştüğünde -55 milyar dolara gerilemesi ve artan enflasyona karşın düşük faiz siyasetinde ısrar etmesi. 12 ay içinde 183.3 milyar dolarlık dış döndürülmesi ve buna ek olarak 40 milyar dolarlık cari açığın da finanse edilebilmesi gerekiyor. CDS primleri 850 baz puanı aşmış bir ülkenin gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artırdığı bir ortamda yüzde 10 seviyesindeki dolar cinsi getiriyle bile borç bulmak kolay değil. Üstelik mevcut siyasetlerden geri dönüş yapılacağına dair bir beklenti ve ima da şimdi yok. Dahası bu durumun nedeni olarak yerli şirket ve yatırımcıların dövize olan talebi görünüyor; lakin işin aslı sürdürülebilir olmayan dış açıklar ile düşük faiz siyasetinin yarattığı döviz yoksunluğu. Yani teşhis de kusurlu.”