* Ahmet Tulgar
İki hayatım oldu benim. İki hayat oldu benim için. Birinin şefkati olmasa başkasına katlanamazdım. Birinde yaptığım yanılgıları başkasında anlayışla karşıladım ben. Başkası bana herkesi, öncelikle de kendimi affetmeyi öğretti.
Bir bayram öğlesini hatırlıyorum artık. Çerkesköy 3. Zırhlı Tugay’da. Nasıl özlemişim annemi. Ne vakit gelecek? Bıyıkları yeni terlemiş bir yeniyetme, bir astsubay çavuş sıcağın altında yatırmış hepimizi yere, imtihan çektiriyor ceza niyetine. Montumun altında her fırsatta gizlice devam ettiğim bir kitabı Albert Camus’nün, Veba İmtihan tekrarlandıkça montumun ucu çıkıyor pantolonumdan ve kitap yerde. Pat. Çat. “Komutanım” diye cılız bir isyan, faşist muvazzafın tokadı şakladığımda hızımda. “Bunu mu okulorsun ulan!” Albert Camus tuttu beni o an sendelememem için. Minnet duyuyorum ona beni düşürmediği için. Beni düşürmedi aslında bir hayatım öbür hayatıma toptan. Düşsem iflahım kesilir, ölürdüm.
İki hayatım oldu benim. İki hayat oldu benim için. Birinin zulmüne hayatta dayanamazdım, başkasında zalimleri bile sevmesem. Kendimden saymasam. Kabullenmesem.
Sağıma yatardım bir yıl, soluma yatardım bir yıl. Kitaplarımda kırmızı damgası yönetimin. Almanca bilirlermiş üzere. Habermas anlarlarmış üzere. Mann’a nüfuz edebilirlermiş üzere. Orada anladım bi hayatın olursa şayet, oburunu de kimse alamaz elinden. Hayat, zihin ve vakittir aslında. Vakti zihinde üretebilmek. Yer değildir aslolan. Yer mazeret. Sabahları sayım biter bitmez, eli sopalı gardiyanlar sarfiyat gitmez başka hayatıma giderdim ben de. Beni orada Cortazar beklerdi, kahvesi yarım; Benjamin beklerdi, gözlükleri buğulanmış; Enzensberger beklerdi, bir dizenin sevinciyle aydınlanmış yüzü. Bu türlü geçti cezaevi yılları, anlaya anlaya. Neden? Bir hayatım olmasa, başkasında asmıştım kendimi bir kalorifer borusuna.
İki hayatım oldu benim. İki hayat oldu benim için. Birinin kahramanları olmasa bir aşk kahramanı olmazdım ben de. Bu türlü birlermiş üzere yaparak, bu türlü korkusuz dalamazdım bir muammaya. Aşkı birinden öğrendiğimden, başkasına bu türlü usta yazıldım ben. Taşıyamazdım hasretin tartısını, el vermese Werther, Eduard, Aschenbach. Bir savaşsa aşk, yalnız değildim bu savaşta. Anlayış, hürmet, biraz da dertle anlatırlardı bana kıssalarını. Otobüste, vapurda, trende, tercih edilmiş akrabalarımla, tercihan akrabalarımla katlandım gördüklerime, duyduklarıma, orta zekanın trafiğine. Kabalığa. Elimdeki sözleri sökmeye çalışan mütecessislere içimden güldüm geçtim. Böylelikle geçtim bir hayattan, başkasının yardımıyla.
Plazalarda palavra ve manipülasyon üretilirken, onlar Genelkurmay’la, hükümetle, devletle, bilumum güç odaklarıyla halvet olurken, ben Buddenbrook’ların ortasındaydım. Hanno’nun yasını tutuyordum. Lübeck’teki hayatım olmasa, İstanbul’da da bir hayatım olmazdı. Böylesi olmazdı yani. Bir medya mağlubu ya da sizce bir medya kahramanı olmazdım ben.
Mesela Bernhard olmasa ben de olmazdım. Çoktan giderdim. Gitmiştim.
O, Gmunden’de olmasa, ben de İstanbul’da olmazdım yani. Bu kadar.
Lotte Weimar’a bir daha gelmese, ben de bu kentte kalmazdım. Bu kadar.
Bir hayatımda insanın ihtişamını görmesem, başkasındaki alçalmaya tahammül edemezdim. Bu kadar.
* Ahmet Tulgar’ın “Henüz / Vakit Var” kitabına yazdığı önsöz
TIKLAYIN | Gazeteci Ahmet Tulgar hayatını kaybetti!