Birleşmiş Milletler Çocuk Vefatları Kestirimleri Kuruluşlar Ortası Kümesi’nin (BM IGME), 2021 yılında yaşanan genç ve çocuk vefatlarını gösteren son raporu yayınlandı.
Raporda, 2021’de 5 milyon çocuğun 5 yaşından evvel hayatını kaybettiği kaydedildi.
Ayrıca, 5-24 yaş ortası 2,1 milyon çocuk yahut gencin de yaşama veda ettiği tabir edildi. 1,9 milyon bebeğin meyyit doğduğunun belirtildiği rapora nazaran bu ölümlerin sıhhat sistemine adil erişim ve yüksek kaliteli çocuk sıhhati hizmetlerinin sağlanmasıyla önlenebilir nitelikte olduğu da vurgulandı.
2000’den bu yana çocuk vefatları yüzde 50 azaldı
Söz konusu raporda 2000 yılından bu yana dünya genelinde her yaşta daha düşük vefat riski kayda geçerken, global olarak 5 yaş altı çocuk vefatları yüzde 50 azaldı.
Bu süreçte, 5-24 yaş ortası çocuk ve gençlerin vefat oranında yüzde 36, meyyit doğum oranında ise yüzde 35’lik düşüş yaşandı.
Ölümlerin azalmasına en değerli etkenlerden biri olarak, bayan, çocuk ve gençlerin faydalandığı temel sıhhat sistemlerine yapılan yatırımlar gösteriliyor.
Ancak 2010 sonrasında vefat oranlarındaki düşüş kıymetli ölçüde azalmaya başlarken, 54 ülke, 5 yaş altı çocuk vefatları için belirlediği Sürdürülebilir Kalkınma Gayelerini tutturamama riskiyle karşı karşıya.
2030’a kadar yaklaşık 59 milyon çocuk ve genç ölebilir
BM, 2021’de her 4,4 saniyede bir çocuk yahut genç vefatının gerçekleştiğini açıkladı. BM, sıhhat sistemlerinin yeteri kadar geliştirilmemesi halinde 2030’a kadar yaklaşık 59 milyon çocuk ve gencin ölebileceği, 16 milyon bebeğin ise meyyit doğum nedeniyle kaybedilebileceği ihtarında bulundu.
En fazla çocuk vefatı Sahra Altı Afrika ve Güney Asya’da
Sahra Altı Afrika ve Güney Asya çocuk ölümlerinin en çok yaşandığı bölgeler olarak öne çıkarken, Sahra Altı Afrika’da 2021’deki tüm 5 yaş altı çocuk ölümlerinin yüzde 56’sı, Güney Asya’da ise yüzde 26’sı görüldü. Sahra Altı Afrika’da doğan çocuklar dünyada en fazla mevt riskiyle karşı karşıya kalırken, bu riskin Avrupa ve Kuzey Amerika’da doğan çocuklardan 15 kat daha fazla olduğu belirtiliyor.
“Asla önlenemez olarak kabul edilmemelidir”
Raporda görüşlerine yer verilen Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Bilgi Analitiği Planlama ve İzleme Yöneticisi Vidhya Ganesh, her gün çok sayıda ebeveynin çocuklarını kaybetmesi travmasıyla karşılaştığını belirterek, “Böylesine yaygın ve önlenebilir bir trajedi, asla önlenemez olarak kabul edilmemelidir. Her çocuk ve bayanın eşit olarak faydalanabileceği temel sıhhat hizmetlerine yapılacak yatırım ve güçlü siyasi irade ile ilerlemek mümkündür.” tabirlerini kullandı.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Anne, Çocuk ve Ergen Sıhhati Enstitüsü Yöneticisi Anshu Banerjee, çocukların hayatta kalma bahtının yalnızca doğduğu yere nazaran şekillenmesi ve hayat kurtarıcı sıhhat hizmetlerine ulaşmada yaşanan eşitsizliklerin büyük bir adaletsizlik olduğunu belirtti. Banerjee, “Dünyadaki tüm çocuklar, gereksinimlerinin karşılanması, hayata en güzel biçimde başlamaları ve geleceğe umutla bakabilmeleri için güçlü temel sıhhat hizmetlerine muhtaçlık duymaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Koronavirüsün direkt olarak çocuk vefatlarını etkilemese de salgının gelecekte bu riski artırabileceği varsayım ediliyor.
Raporlar, aşılama kampanyaları, beslenme hizmetleri ve temel sıhhat hizmetlerine ulaşımdaki eksiklere dikkati çekerken, bu durumun sıhhat ve refahı uzun yıllar boyunca tehlikeye atabileceği belirtiliyor.