Bunama veya diğer bir adıyla demans, bilişsel yeteneklerin kademeli fakat kronik bir şekilde kaybedilmesidir. Demansı olan kişiler, hatırlamakta güçlük çekerler ve yaşam durumlarını kötü değerlendirirler. Hastalar kendi kontrollerini, yargılama yeteneğini kaybederler, duygusal rahatsızlıklarla ilgili sorunlar yaşarlar. Zamanla kendi içlerine çekilirler, kişiliklerini değiştirirler, şüpheci ve sinirli hale gelirler. Nedeni esas olarak beyin hasarıdır ve ileri yaştaki yetişkinler arasındaki demansın yüzde 50’si Alzheimer hastalığıdır. Tüm uzmanlar, bunama gelişimi için en büyük riskin yaşlanma olduğu konusunda hemfikirdir ve tanı en sık 60 yaşından sonra ortaya çıkar. Ancak demansa neden olabilecek potansiyel risk faktörleri hakkında son zamanlarda birçok şaşırtıcı bilgi ortaya çıktı. İşte demans riskini artırabilecek 5 durum: 
JAMDA dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir araştırma, bir kişinin ne kadar çok diş kaybederse, bunama veya bilişsel gerileme geliştirme riskinin o kadar yüksek olduğunu buldu. Araştırmacılar, çok sayıda insanı içeren bir dizi çalışmayı analiz ettiler ve diş kaybının, bunama gelişme riskinin 1.48 kat artmasıyla ilişkili olduğu sonucuna vardılar. Kaybedilen her diş için bunama gelişme riskinin 1.1 kat ve bilişsel gerileme riskinin 1.4 kata kadar arttığı görüldü. 
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, görme ve işitme duyusunu kaybeden yaşlı insanların bunama geliştirme risklerinin 2 kat daha fazla olduğunu buldu. Uzmanlara göre, işitme kaybı bu durumun erken bir işareti olabilir. İyi işitme, sağlıklı bir yaşamın hayati bir bileşenidir ve her zaman riski önlemenin yolları vardır. Yüksek seslerden kaçının ve işitme duyunuzu düzenli olarak kontrol edin. 
Nature Communications dergisinde geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bir araştırma, 50 yaşın üzerindeki insanların 6 saatten az uyuduğunu ve bu nedenle yaşlılıkta bunama geliştirme riskinin yüzde 30 daha fazla olduğunu buldu. Çalışma yazarları, sürekli olarak gençliğinizden çok daha az uyursanız, bu alışkanlık diğer tüm sağlık faktörlerinden bağımsız olarak yüzde 30 daha yüksek demans geliştirme riski ile ilişkilidir şeklinde uyarıda bulundu. Uzmanlar, 7 ila 9 saatlik gece uykusunun sağlık için yeterli olabileceğini söylüyor. 
Sigara içmenin beyin sağlığı ile çok ilgisi vardır ve çalışmasını etkileyebilir. Araştırmalara göre, günde sadece bir sigara bilişsel yetenekleri etkileyebiliyor ve günde 15 sigara içmek hafıza kapasitesini 2 kat azaltabiliyor. Sigarayı bıraktığınızda, beyniniz neredeyse anında kâr etmeye ve eski sağlığını korumaya başlar. 
Araştırmalar sigara içmemek veya alkol almamak, kiloya dikkat etmek ve egzersiz yapmak gibi bir dizi faktörü içeren sağlıklı yaşam tarzının demans geliştirme riskini yüzde 55 oranında azaltabileceğini gösteriyor. Bu, kalıtsal olarak bilişsel güçlükler geliştirme riski yüksek olan kişilerde bile geçerlidir. Sağlıklı alışkanlıklarla dolu ılımlı bir yaşamın, özellikle yaşlılıkta sağlıkta önemli bir faktör olduğu düşünülüyor.
JAMDA dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir araştırma, bir kişinin ne kadar çok diş kaybederse, bunama veya bilişsel gerileme geliştirme riskinin o kadar yüksek olduğunu buldu. Araştırmacılar, çok sayıda insanı içeren bir dizi çalışmayı analiz ettiler ve diş kaybının, bunama gelişme riskinin 1.48 kat artmasıyla ilişkili olduğu sonucuna vardılar. Kaybedilen her diş için bunama gelişme riskinin 1.1 kat ve bilişsel gerileme riskinin 1.4 kata kadar arttığı görüldü. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, görme ve işitme duyusunu kaybeden yaşlı insanların bunama geliştirme risklerinin 2 kat daha fazla olduğunu buldu. Uzmanlara göre, işitme kaybı bu durumun erken bir işareti olabilir. İyi işitme, sağlıklı bir yaşamın hayati bir bileşenidir ve her zaman riski önlemenin yolları vardır. Yüksek seslerden kaçının ve işitme duyunuzu düzenli olarak kontrol edin. Nature Communications dergisinde geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bir araştırma, 50 yaşın üzerindeki insanların 6 saatten az uyuduğunu ve bu nedenle yaşlılıkta bunama geliştirme riskinin yüzde 30 daha fazla olduğunu buldu. Çalışma yazarları, sürekli olarak gençliğinizden çok daha az uyursanız, bu alışkanlık diğer tüm sağlık faktörlerinden bağımsız olarak yüzde 30 daha yüksek demans geliştirme riski ile ilişkilidir şeklinde uyarıda bulundu. Uzmanlar, 7 ila 9 saatlik gece uykusunun sağlık için yeterli olabileceğini söylüyor. Sigara içmenin beyin sağlığı ile çok ilgisi vardır ve çalışmasını etkileyebilir. Araştırmalara göre, günde sadece bir sigara bilişsel yetenekleri etkileyebiliyor ve günde 15 sigara içmek hafıza kapasitesini 2 kat azaltabiliyor. Sigarayı bıraktığınızda, beyniniz neredeyse anında kâr etmeye ve eski sağlığını korumaya başlar. Araştırmalar sigara içmemek veya alkol almamak, kiloya dikkat etmek ve egzersiz yapmak gibi bir dizi faktörü içeren sağlıklı yaşam tarzının demans geliştirme riskini yüzde 55 oranında azaltabileceğini gösteriyor. Bu, kalıtsal olarak bilişsel güçlükler geliştirme riski yüksek olan kişilerde bile geçerlidir. Sağlıklı alışkanlıklarla dolu ılımlı bir yaşamın, özellikle yaşlılıkta sağlıkta önemli bir faktör olduğu düşünülüyor.