CHP Ar-Ge Bilim Platformu, 2022 yılına girerken; CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun uzun süredir işaret ettiği Türkiye’nin 5 temel sorunu ve bunlara ek olarak derinleşen liyakatsizlik ile kurumsal imha sorunlarını merkezine alan raporunda 13 sorun başlığı altında, uluslararası saygın kurum ve kuruluşların rapor, veri ve endekslerinde Türkiye’nin gerilemesini inceledi.
Raporu açıklayan CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Fethi Açıkel, “Kapsamlı çalışmanın sonucunda milletimizi, yaygın yoksullaşmanın ve kurumsal yıkımın eşiğine getiren tek kişilik hükümet sisteminin 20 yıllık karnesini vermiş olduk. Raporumuzda, Saray’ın yanlış ve yıkıcı politikalarının Türkiye’de büyük bir çöküş ve gerilemeye neden olduğunu, toplumun ve devletin adeta fetret ve fakru zaruret koşullarına itildiğini tespit ettik” dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Açıkel’in raporundan özet veriler şu şekilde:
Demokrasi, Temel Hak ve Özgürlükler Buzul Çağına Geriledi
* Türkiye, 2021 Dünya Adalet Projesi Endeksinde Madagaskar, Angola, Mali gibi ülkelerin gerisinde kalarak hukukun üstünlüğü sıralamasında 128 ülke arasında 117. sıraya düşmüştür. Aynı zamanda dahil olduğu Orta Asya ve Doğu Avrupa bölgesindeki 14 ülke arasında son sıraya düşmüş, benzer gelire sahip 40 ülke arasında ise 38. sırada yer almıştır.
* 2011 yılında 167 ülke arasında yargı sistemine ve mahkemelere güven sıralamasında 53. sırada yer alan Türkiye, 2021 yılına gelindiğinde 129. sıraya düşmüştür.
* Hükümet Kısıtlamaları Endeksi’nde Türkiye son 10 yılda 18 sıra birden düşerek 2021’de 167 ülke arasında 157. sırada yer almıştır.
* 2021 yılı Yargı Bağımsızlığı Endeksi’nde Türkiye 167 ülke arasında 118. Sırada yer almaktadır
* Sınır Tanımayan Gazeteciler’in hazırladığı rapora göre basın özgürlüğü konusunda Türkiye 2002’de 100. sıradayken, 2021’de 153. sıraya gerilemiştir.
* 2015 yılında erişime engellenen internet sitesi sayısı 80.553 iken, Aralık 2020 itibarı ile yaklaşık 5 kat artarak 467.011 olmuştur.
* Erişim engellemeler, içerik kaldırmalar, sosyal medya kaynaklı tutuklamalar gibi kriterleri merkeze alarak, Freedom House tarafından hazırlanan İnternet Özgürlüğü 2021 Raporu’na göre Türkiye, 100 puan üzerinden sadece 34 puan alarak, geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da “özgür olmayan ülkeler” kategorisinde yer almıştır.
* SGI 2020 demokrasi kalitesi verilerine göre Türkiye, demokrasi kalitesi açısından son sırada (41. sıra) alıyor.
Ekonomik Yoksullaşma, Eşitsizlik ve Borç Krizi Derinleşti
* Türkiye’deki gerçek işsiz sayısı 97 ülkenin nüfusundan fazladır.
* Türkiye, OECD ülkeleri arasında 25-64 yaş grubunda iş gücüne katılım oranı en düşük olan ülke konumundadır.
* Türk Lirası benzer ülkelerin (gelişmekte olan) para birimi arasında Arjantin pesosundan sonra en fazla değer yitiren para birimidir.
* Türkiye, dünya enflasyon liginde 185 ülke arasında en yüksek enflasyona sahip 11. ülke konumundadır.
* Türkiye, 36 OECD ülkesi içerisinde Ekim 2021 itibarıyla gıda enflasyonu en yüksek ülke olmuştur. Enerji maliyetleri konusunda da en yüksek enflasyona sahip 6. ülke konumundadır.
* Türkiye’de istihdam oranı sadece %48’dir. Türkiye, istihdam oranı bakımından 35 OECD ülkesi arasında son sırada yer almaktadır.
* Türkiye vergi sisteminin, yeniden bölüşüm etkisinde OECD ülkeleri içinde son sıradadır.
* Saray rejiminin yok saydığı düşük ücretli emekliler ve emeklilikte yaşa takılanların artmasına neden olan mevcut emeklilik sistemi, Mercer, CFA Institute Global tarafından 2021 yılında yapılan çalışmaya göre, 43 sistem arasında 39. sırada yer alarak, en kötü emeklilik sistemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
* Dünyanın Endişeleri Araştırmasına katılan 27 ülke arasında Türkiye, Yoksulluk ve Sosyal Eşitsizlikten en çok endişe duyan 4. ülke konumundadır.
* AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından Kasım 2021’e kadar iş cinayetlerinde en az 787 çocuk hayatını kaybetti.
* AKP’li yıllarda en az 28 bin 380 işçi hayatını kaybetti. (2021 ilk on ay)
Dış Politikadaki Tutarsızlık ve İlkesizlik, Yalnızlaşmaya ve Yaptırımlara Neden Olurken; Kara Para Yolsuzlukları ve ve Uyuşturucu Kaçakçılığı Ülkemize İtibar Kaybı Yaşatıyor
* Büyük göçmen akınları nedeniyle sınırları güvensiz hale gelen AKP Türkiye’sinin zayıf ve kırılgan bir hal almaya başladığı, Fund for Peace’in yapmış olduğu Kırılgan Devletler Endeksinde görülmektedir. Türkiye, 2021 yılında 178 ülke arasında en kırılgan 57. ülke konumundadır. Türkiye Madagaskar, Guatemala, Kolombiya, Ürdün gibi ülkelerin gerisinde yer almaktadır.
* Pasaport gücü sıralamalarında bordo renkli Hususi Pasaportlarımız 2006 yılında 46. sıradayken, 2021’de 57. sıraya gerilemiştir. AKP döneminde güç kaybeden pasaportumuzun yurttaşlara maliyeti ise artmış ve dünyanın en pahalı pasaportlarından biri haline gelmiştir.
* Türkiye, OECD çatısı altında çalışan Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından evrensel olarak belirlenen tavsiye kararları ve hedefleri, AKP iktidarının uygulamaktan uzak durması nedeniyle gri listeye alındı. Türkiye, kara para aklama ve terörizm finansmanı gibi ciddi uyarılara kulak asılmaması ve gerekli önlemlerin alınmaması yüzünden büyük bir itibar kaybı yaşamaktadır.
* AKP iktidarında, bakanlık döneminde rüşvet ve yolsuzluk iddiaları ile gündeme gelen AKP’li bazı siyasetçiler, Türkiye Cumhuriyeti Devletini temsil etme görevi verilerek Büyükelçi atanmıştır. Ülkemizin kurumlarına ve ulusal itibarına büyük zarar veren bu atamalar; dış politikadaki itibarsızlaşmanın somut bir örneği olmuştur.
Eğitim Sisteminde Bozulma, Eğitimden Kopuş, Öğretmenlerin Atanmama Sorunu, Üniversitelerde Baskı ve Keyfi Yönetim, Sınavlarda Kayırmacılık ve Tüm Meslek Gruplarına Sıçrayan Beyin Göçü Türkiye’yi Çoraklaştırıyor
* AKP döneminde eğitime erişimde de eşitsizlikler artmış, Türkiye, 41 OECD ülkesi arasında en adaletsiz eğitim fırsatı sunan ülke haline gelmiştir.
* Türkiye, 2021 Eğitim politikaları sıralamalarında OECD ülkeleri arasında Romanya ile birlikte en kötü konumda bulunan iki ülkeden biridir.
* OECD verilerine göre Türkiye, 77 ülke arasında Kovid-19 sürecinde öğrencilerin internete erişim sıralamasında 70. sırada yer aldı.
* 2010 yılında Times Higher Education Endeksi’nde bazı devlet üniversitelerimiz ilk 100’de yer alırken, 2018 yılından bu yana da aynı sıralamada hiçbir devlet üniversitesi ilk 500 içerisinde yer alamamaktadır.
* 24 Avrupa ülkesi arasında yüksek öğretimdeki öğrencilerin mali durumunun en kötü olduğu ülke Türkiye’dir.
* 21 Avrupa ülkesi arasında Türkiye’de yüksek öğrenimde okuyan öğrenciler kurumlar tarafından sağlanan desteklerden en memnuniyetsiz gruplardır.
* Türkiye, OECD ülkesi arasında Ar-Ge çalışmalarına GSYH’ye oranla en az pay ayıran 7. ülke konumundadır
* Ülkelerin yetenekleri geliştirme, çekme ve elde tutma becerilerinin hesaplandığı yetenek endeksin de ise Türkiye 64 ülke arasında 53. sıradadır.
Toplumsal Kutuplaştırma Siyaseti Yüzünden Toplumsal Barış Zedeleniyor. Kimliklere, Yaşam Tarzlarına Hoşgörüsüzlük ve Kadına Şiddet Sorunu Tırmanıyor
* 2021 Küresel Barış Endeksi’ne göre Türkiye 163 ülke arasında 149. sıradadır. Türkiye aynı zamanda Avrupa’daki 25 ülke içerisindeki en barışçıl olmayan ülkedir.
* Türkiye ayrımcılığa karşı yasal önlemler ve toplumsal hoşgörü gibi kategorilerle hesaplanan “kişisel özgürlükler” sıralamasında ise 154. sıradadır.
* Türkiye, 41 OECD ülkesi arasında ayrımcılığın en çok olduğu ülke konumuna gelmiştir.
* Türkiye, 2021 yılı dini özgürlükler sıralamasına göre, 163 ülke arasında 149. sıradadır.
* 2021 Küresel Özgürlükler Raporuna göre Türkiye sadece 1 yıl içinde 6 sıra birden gerileyerek Nikaragua, Mali, Mozambik gibi ülkelerin bile gerisinde kalarak 165 ülke arasında 139. sırada yer alabilmiştir.
* Türkiye, 2020 yılında AİHM’de Rusya’dan sonra aleyhine en çok başvuru yapılan ülke olmuştur.
* Türkiye, 115 ülke arasında azınlıkların en çok tehdit altında olduğu 35. ülke olarak gösterilmektedir.
* Suç oranları, şiddet içerikli gösteriler, komşu ülkelerle gerilimli ilişkiler, istikrarsız siyasi ortam gibi alt başlıklarla belirlenen Toplumsal Güvenlik sıralamasında Türkiye, 163 ülke arasında 144. sırada, güvensiz ülkeler arasında yer almaktadır.
* Kadın Barış ve Güvenlik Endeksinde Türkiye 170 ülke arasında 106. sırada yer almaktadır.
* 2021 Dünyanın En Güvenli Ülkeleri Endeksi’nde Türkiye 134 ülke arasında 107. sırada yer almaktadır.
Kurumlar Yıkılarak, Liyakat Düzeni Tamamen Çökertiliyor
* Hâkim ve savcı atamalarını tarafsızlık ve liyakat esaslarına göre yapma konusunda Türkiye, en kötü 5. OECD ülkesidir.
* Türkiye, 2021 Kurumlara Güven Endeksi’nde 90. sırada yer almaktadır.
* AKP iktidarında, Kamu İhale Kanunu 200’e yakın kez değiştirilmiş, Sayıştay ve MASAK’ın denetim fonksiyonları zayıflatılmış, Teftiş Kurulları etkisizleştirilmiştir.
* Vatandaşların, STK’ların ve diğer kuruluşların, devletin faaliyetleri ile ilgili hesap vermesi üzerinde etki / sorgulama imkânı açısından yapılan değerlendirmeye göre Türkiye, 4,39 puanla 41 OECD ülkesi içinde sonuncu olmuştur.