Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, HalkTV programcılarının sorularını yanıtladı.
“Bugün olsa kurmayacağım ya da o halde tabir etmeyeceğim birtakım cümleler var” tabirini kullanan Demirtaş, “Örneğin ‘Başkan Apo’nun heykelini dikeceğiz’ sözü hem bağlamından koparılmaya hem yanlış anlaşılmaya çok müsait bir ifadeydi” dedi.
Demirtaş’ın sorulara verdiği karşılıklar şöyle:
İpek Özbey: Saçınızı kazıtma protestosu çok konuşuldu. Sizi bunu yapmaya iten şey neydi? Nasıl gelişti?
Gece uyumak üzere ışığı kapatıp yatağa uzandığımda biraz evvel televizyonda izlediğim Mahsa Amina’nın manzaraları ile İran’daki halk direnişi başımda dönüp duruyordu. Bu üzere durumlarda insan cezaevinde kendisini çok çaresiz hissediyor. Bir şeyler yapmak isteseniz bile imkânlar çok kısıtlı. Mahsa, saçları nedeniyle katledildiği için o anda, saçlarımızla bir bildiri verebiliriz diye düşündüm. Çabucak Selçuk Hoca’ya söyledim, o da destekledi. Sabahında da saçlarımızı kazıttık.
Barış Pehlivan: Cezaevinde tutuklu olduğunuz süreçte HDP’nin size ve ailenize yeteri kadar dayanak olduğunu düşünüyor musunuz? Yalnız bırakıldığınızı hissettiğiniz oldu mu? Daha evvel lisana getirdiğiniz ‘sizi yaralayan dost fiskeleri’ neler?
Açıkçası birinci vakitlerde kimi sıkıntılar, yetersiz yaklaşımlar oldu. Lakin vakitle tüm meseleler aşıldı. Bu sıkıntılar kurumsal olmaktan çok kimi şahsî tavırların sonucuydu. Dost fiskesi dediğim, bu şahsî tavırlara bir sitemdi. Ailem hiçbir vakit yalnız bırakılmadı. Altı yıldır her hafta ailemi İstanbul’dan Edirne’ye HDP’li arkadaşlar getirip götürüyor. Keza avukat arkadaşları da HDP’li arkadaşlar cezaevine getirip götürüyor. Avukatlar aracılığıyla, HDP idaresi ile nizamlı bağlantımız var. Bu mevzuda hiçbir zahmet yok. Dediğim üzere, birinci vakitler birtakım şahısların öznel tavırlarından kaynaklı birtakım meseleler oldu ancak kısa müddette aşıp yolumuza devam ettik.
‘HEYKEL MERAKLISI DEĞİLİM’
Barış Pehlivan: Cezaevi muhasebe yerleridir de… Bugünkü Selahattin Demirtaş’ın dışarıda yaptıklarına ya da yapamadıklarına dair ‘keşke’leri nelerdir?
Deneyimli bir mahpus olarak cezaevini biliyorsunuz alışılmış 🙂 Elbette ömrün her periyodu bir muhasebeyle geçmek zorunda. Cezaevi de bunun için “ideal” bir yer. Çok fazla keşkem yok açıkçası. Lakin Tahlil Süreci’nin başarılı olması için daha fazla inisiyatif alabilirdim. Her ne kadar AKP süreci istismar etse, kendine yontmaya çalışsa da. Birtakım eksikleri ve usul yanılgıları olsa da. Daha şeffaf, daha türel bir süreç yürütülmeliydi ve mevzuyu TBMM yerine çekebilmeliydik diye hayıflandığım oluyor. Bir de bugün olsa kurmayacağım ya da o formda tabir etmeyeceğim kimi cümleler var. Örneğin “Başkan Apo’nun heykelini dikeceğiz” sözü hem bağlamından koparılmaya hem yanlış anlaşılmaya çok müsait bir tabirdi. Ben orada, Öcalan PKK’ye silah bıraktıracak ve barışa katkı sunan hiç kimsenin yaptıkları toplum tarafından unutulmayacak demek istiyorken istismara açık bir cümle kurmuş oldum. Bir de atlanıyor lakin o günlerde AKP etrafları Erdoğan ve Öcalan’a Nobel Barış Mükafatı verilmeli demekten geri durmuyorlardı. O denli bir atmosferdi. Benim o cümleyi sarf ettiğim devrin siyasi atmosferi unutuluyor, unutturuluyor. Aslında ben o denli heykel meraklısı biri değilimdir. Heykelini dikmeyi, mecazi manada kullanmıştım. Hatta birebir gün, yani o kelamları söylediğim gün, heykel meraklısı olmadığımı söylemiştim de. Lakin meydan meydan dolaştırılarak aleyhime propaganda olarak kullanılan görüntünün devamındaki o kısmı hiç kimse yayımlamıyor. Size o kısa görüntüyü iletiyorum. Dikkat edilirse o meydan meydan dolaştırılan, toplumsal medyada paylaşılan görüntünün devamıdır.
Bir de şöyle bir gerçek var; o görüntü Tahlil Süreci bittikten sonra AKP medyası tarafından piyasaya sürüldü. Üç yıl boyunca kimsenin aklına bile gelmedi o konuşma. Savcı bile üç yıl sonra soruşturma açtı. Tekrar de istismar edilmeye açık bir cümle kullanarak ellerine koz vermiş oldum. Bu ortada, Öcalan’ın kendisi de heykelinin dikilmesi meraklısı değil. O da barış olsun, demokratik tahlil olsun fikrindeydi. Bunu da belirtmeden olmaz. İşte bu ve gibisi kimi konuşmaları daha dikkatli yapmalıydım diye düşünüyorum. Elbette bu açıklamaların hiçbiri cürüm değil. Buna karşın ben yalnızca konuşmalarımdan ötürü 144 soruşturma, 47 dava, 10 bin yıl ve 38 defa ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası istemiyle karşı karşıya kaldım, şu ana kadar. Altı yıldır tutukluyum ve dokuz yıl da mahpus cezası verildi bana. Buna karşın mağdur değil, mağrur olmaya ve her bahse özeleştirel yaklaşmaya uğraş ediyorum.
‘SON SANİYEYE KADAR ORTAK ADAYDA ISRAR’
Fikret Bila: Kılıçdaroğlu aday olursa HDP dayanaklar mi, yoksa aday mı çıkarır?
Bu soruya HDP ismine yanıt vermem mümkün değil, takdir edersiniz ki. Sorunun direkt muhatabı HDP idaresi. Bununla birlikte, HDP’nin bu husustaki yaklaşımını hatırlatabilirim. Şöyle ki, HDP geçen yıl tam da bugünlerde açıkladığı 11 unsurluk tavır evrakında açık, şeffaf bir formda müzakere ederek ortaklaşacakları bir adayı desteklemeye hazır olduğunu açıklamıştı. Yani son dakikaya, son saniyeye kadar ortak adayda ısrarcı olunacak, kapılar açık tutulacak. Ben de bu yaklaşımı tümüyle destekliyorum. Şayet ortak adaylık süreci HDP’nin de görüş ve teklifleri alınarak ve HDP tavır dokümanındaki 11 unsur müzakere edilerek belirlenirse HDP kendi adayını çıkarmayacağını ilan etti, ki bu son derece açık, dürüst ve mantığa uygun bir tavırdır. Münasebetiyle bizim için isimden çok, prensipler ve uzlaşma değerlidir.
İpek Özbey: Geçtiğimiz günlerde Kemal Kılıçdaroğlu esnaf ziyaretlerinde bulunmak ve vatandaşlarla konuşmak için Elazığ’a gitti. Kılıçdaroğlu Elazığ’a ulaşmadan evvel kentin sokaklarındaki birtakım bilboardlara CHP’li yöneticilere ilişkin olduğu argüman edilen kelamların yer aldığı afişler asıldı. Bunun üzerine siz bir açıklama yaptınız; “Elazığlı hemșehrilerim başta olmak üzere tüm halkımız sağduyulu davranacak ve bu provokasyonlara asla alet olmayacaktır” dediniz. Provokasyonların halkta bir karşılığı olduğunu düşünüyor musunuz?
Bugün prestijiyle provokasyonların geniş kitlelerde rastgele bir karşılığı yok. Halkın çoğunluğu, iktidarın palavra ve iftira siyasetine prim vermiyor. Lakin iktidardan çıkar elde eden bir kesim var ki, onlar her an provoke olmaya teşneler, hazırlar aslında. Sayın Kılıçdaroğlu’na Çubuk’ta yapılanların üzerinden çok vakit geçmedi. Tahminen Elazığ’da ya da öbür bir yerde emsal teşebbüsler olabilir. Elazığ’da sorumsuzca asılan ve halkı tahrik etmeye dönük afişler karşısında sessiz kalmam yanlışsız olmazdı. Toplumdaki kanaat liderleri, siyasi önderler, aydınlar bu tıp kışkırtma teşebbüslerine sessiz kalırlarsa işte o vakit bu çeşit teşebbüsler hedeflerine ulaşabilir. Hasebiyle bu durumlarda sağduyulu, sakin hareket ederek halkı uyarmak çok değerlidir. Ben bunu yapmaya çalıştım yalnızca.
‘SİLAH ARTIK BİR HAK ARAMA METODU OLAMAZ’
İpek Özbey: Toplum kutuplaşacaksa, demokrasiye ve insani üniversal pahalara inananlar ile faşistler ve hırsızlar halinde iki kutba ayrılmalı” demiştiniz. Şimdiki kutuplaşmanın ismini nasıl koyarsınız?
Demokrasi yanlıları ile demokrasi zıtları biçiminde bir kutuplaşma var. Natürel ki bu kutuplaşmanın bir tansiyona, çatışmaya dönüştürülmemesine itina gösterilerek ve kutuplaşmanın siyasi tabanda kalmasına dikkat ederek hareket edilmeli. Yani bir kişi demokrasi zıddı bile olsa düşman, vatan haini, hatalı değildir; o da eşit yurttaştır. Demokrasi yanlılarının bunu hiç unutmaması gerekir. Elbette demokrasi yanlısı olmayı en geniş manasıyla ele almamız lazım. Demokrasi yanlısı olmak yalnızca seçime ve sandığa inanmak değildir. Temel insan haklarının tamamına eksiksiz, amasız, ancaksız saygılı olmayı, şuurlu olmayı gerektirir. Demokrasi yanlısı olmak, demokrat olmak tıpkı vakitte ahlaklı ve faziletli olmayı da gerektirir. Tüm bu davranış, düşünüş ve bağlantı biçimlerine demokrasi kültürü diyoruz. Örneğin haram yemeyen, haksızlık etmeyen, zulme sessiz kalmayan, herkesin hakkına saygılı davranan bir Müslüman demokrattır, demokrasi yanlısıdır. Fakat oruç tutup rüşvet yiyen, zekat verip kul hakkı yemekten hiç çekinmeyen, namaz kılıp adaletsizliğe ortak olan bir Müslüman, İslam’a nazaran günahkar olmasının yanı sıra, tıpkı vakitte demokrasi zıddıdır. Yahut sokakta su içip şişesini yere atan biri demokrasi tersidir.
Avukat Salim Şen: Bugün tahliye olsanız, çıkar çıkmaz yapmayı planladığınız proje/plan/ aksiyon planı nelerdir, birinci atacağınız adım ve önceliğiniz ne olur?
Sanırım halkın bizden en önemli beklentisi toplumsal barışı sağlamakta sorumluluk almamızdır. Ben de Kürt sıkıntısından kaynaklı her türlü şiddet sisteminin kalıcı olarak son bulması için elimden gelenin fazlasını yaparım. Artık silahlar susmalı ve siyaset konuşmalı. Silah, bir hak arama usulü olamaz, bu probleme kesinlikle fakat kesinlikle siyasi ve barışçıl bir tahlil bulunmalı. Yani birinci işim barış için teşebbüste bulunmak olur. Bunu de en makul halde, kimseyi incitmeden, acıları yarıştırmadan, hukuk içinde ve TBMM yerinde başarmak zorundayız. (HABER MERKEZİ)