Döviz kurunun Cumhuriyet tarihi rekoru kırmasıyla döviz geçiş garantili ihalelerin vatandaşa olan maliyeti de arttı. CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, halkın üzerine binen yükün araştırılması, bunun sorumlularının ortaya çıkartılarak idari ve hukuki süreçlerin başlatılması amacıyla bir araştırma önergesi hazırladı.
Araştırma önergesinin gerekçesinde dolar kurunun 2018 yılında 5.20, 2019’da 6.25, 2020’de 7 lira olduğunu belirten Antmen “2021’in Aralık ayında 1 Dolar 13.50 Türk Lirası kur oranına gelerek ülke tarihindeki en üst noktayı görmüştür. Bu durumda mega ve Kamu-özel-işbirliği (KÖİ) projelerindeki garantiler TL cinsinden 940.5 milyar TL artmıştır.
Yap işlet devret projeleri kapsamında Hazine’nin yani halkın şu an kabaca 140 milyar dolara yakın bir ödeme yükü ile karşı karşıya olduğu gerçeği önümüzde durmaktadır. Türkiye halkının üzerine, geçmediği köprünün, kullanmadığı yolun ve havalimanının ve gitmediği hastanenin ödemeleri yüklenmiştir. Bahsi geçen ihaleleri alanlar dünyada en büyük bütçeli kamu ihalesi alan şirketler haline gelmiştir” ifadelerini kullandı.
“ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ’NDE 2 MİLYAR EURO ÖDEME YÜKÜ VAR”
Antmen söz konusu ihalelerle ilgili şu soruları yöeneltti;
-Açılışı 18 Mart 2022’de planlanan Çanakkale Köprüsü’nde 2 Milyar Avrodan fazla ödeme garanti yükü bulunuyor. Araç garantisi günlük 45 bindir. Halen feribotlarla günlük 12 bin civarında araç geçmektedir. Köprü açılışından sonra günlük geçiş 15, hatta 20 bin olarak alınsa dahi, yine günlük 25-30 bin eksik geçiş için garanti yükü oluşabilme durumu bulunmaktadır.
-İhalesi 4 Mayıs 2016’da yapılan Kuzey Marmara Otoyolunda yıllık 650 milyon dolar ödeme garantisi bulunmaktadır. Geçiş sayıları düşük durumda olan bu otoyolun işletme süresi baz alındığında toplamda 2 milyar doların üzerinde bir ödeme yükü bindireceği ortaya çıkmıştır.
-İhalesi 15 Şubat 2017’de yapılan ve 22 Şubat 2020’de açılan Menemen-Çandarlı Otoyolu’nun günlük 35 bin araç geçiş garantisi bulunmaktadır. Burada da ödeme garantisi nedeniyle vatandaşa binecek ek yükün 250 milyon dolar olduğu bilinmektedir.