Ümran Avcı – Burcu Alaş, “Yara Defteri”nde birbirine geç kalan Sedef Konuk ve çok satan aşk romanları muharriri Cem Toker’in öyküsünü anlatıyor. Romandaki deyişle nasıl ki ‘yaralı ve yorgun olanlar birbirlerini sözlerden tanıyorsa’ Sedef ve Cem de birbirlerini e-posta yazışmalarıyla tanıyorlar. Vakitle yüreklerinden yazıya dökülenlerle bağlanıp yüzlerini bile görmeden âşık oluyorlar birbirlerine. Yazdıklarıyla yaralarını, travmalarını açık ediyorlar. Çocukluk travmalarının yetişkinliğe tesirini, tedavi edilemeyen anıların bıraktığı yükün yükünü gösteren Alaş’ın romanı bir manada yaralarımıza dönüp bakma kitabı. Ne de olsa “Hepimizin yürekte tuttuğu defterleri var; yara defteri”…
– Birbirlerini hiç görmeyen Cem ve Sedef’in aşkı şair ve muharrirlerin dizeleri, metinleri, edebiyat sohbetleri üzerinden doğuyor. Edebiyatın bu türlü bir gücü var mı nitekim?
Bence bizi birbirimize bağlayan görünmeyen ipler var; fizikî özelliklerin, sahipliklerin, unsurun dışında. Okuduğumuz muharrirler, sevdiğimiz kitaplar, altını çizdiğimiz satırlar, şiirlerden dizeler, şairlerin hayatını araştırmalar, kendi hayatına oradan benzerlikler bulmalar üzere. Edebiyat neden hiç ölmeyecek sorusunun karşılığı bence bunlar; insan var olduğundan beri ve var olduğu sürece sözlerle kıssalar üzerinden anlamaya, muahedeye, bağ kurmaya devam edeceğiz.
– “Yara Defteri”ne bir anlamda pişmanlıklar kitabı da diyebiliriz sanırım. Yarına bırakılan her şey için geç kalıyoruz ne de olsa…
Ertelemek insanın zaafı, daima vaktimiz var sanıyoruz. Ölmeyecekmiş üzere, bu dünya üzerinde sayısız günümüz varmış üzere yaşıyoruz. Tıpkı vakitte ertelemek çağımızın da en yaygın hastalığı. Zamansızlıktan, aceleden, yoğunluktan ertelediğimiz üzere; bazen de kayıtsız kalarak, bir taraf olmayarak, seçmeyerek erteliyoruz aslında halimizi koymayı, hislerimizi bildirmeyi. Çağın bize zorla empoze ettiklerine kapılıp yaşayıp gidiyoruz. Sonra ruhumuz sıkışıyor, sabahları yataktan kalkamıyoruz, her şeyim var lakin içimde bir şey eksik diyoruz. Bence hem aşkta hem günlük hayat akışında pişman olmamak için içimizden gelen sesi duyup onu duyurmak için, onun kelamlarına kulak vererek gerçek manada yaşamamız gerekli.
– Romanda, Sedef’in Cem’e söylediği “Aile kutsal bir yer değil, tam bilakis bütün kötülüklerin âlâ niyetle yapıldığı tahminen de tek yer” cümlesi ile aile kavramını sorguluyorsunuz…
Hiçbir kavramın yalnızca kelamlık tarifiyle kutsanmayı hak etmediğini düşünüyorum. Aile dediğimiz ve kutsal adledilen kavram da şayet biz ona gerekli ihtimamı hak ettiği formda, hak ettiği kadar göstermezsek, içini doldurmazsak en büyük yaraya dönüşebilir. Bilirsiniz, ‘‘Cehenneme giden yollar uygun niyet taşlarıyla döşelidir”. Sevgisiz, otoriter, memnuniyetsiz, yetersiz anne babaların örselediği çocuklar sonra bir ömür uzunluğu bu yaralarla boğuşur ve daha da acısı toplum her birey anne baba olmak zorundaymışçasına bir kabul empoze ettiği için, yaralı çocuklar büyür, yaralı ebeveynlere dönüşür ve yeniden kendileri üzere yaralı çocuklar dünyaya getirir. Bu döngü çok içimi acıtıyor bütün şanssız çocuklar ve bir vakitler çocuk olduğuna inanmakta zorlandığımız bahtsız yetişkinler ismine.
“Biz bayanlar birbirimizin kalkanı olmalıyız”
– Okur ve muharrirler sözlerden görünmez bir bağ kuran ruh eşlerine benzetiliyor romanda. Siz de katılır mısınız buna?
Hem de çok. zaten bence edebiyatın sihri, okurla muharrir ortasındaki kuvvetli bağın sebebi esasen ruhların birbirine değmesi, kalplerin mutabakatı. Muharrir romanını yazarken, bence onu aklından ve kalbinden, hayal gücünden ve kaygılarından, kaygılarından, vesveselerinden, 40 yıllık kaygılarından damıtır da müellif. Sonra yapıtını bitirdiğinde, artık o okurun olur; o da kendi aklıyla, mantığıyla, kalbiyle, ruhuyla okur; sözlerin arkasında, satır ortalarında saklanan hisleri de okur. Böylelikle okur ve müellifin dünyası iç içe geçer, sözlerle başlayan ancak sözlerin ötesine geçen bir ruh eşliği başlar.
– Sedef’in, “Kalkanımı indiremem sonra dış dünyaya hazırlıksız yakalanırım” savunması çok tanıdık bilhassa de bayanlar için…
Kadının aslında doğuştan sahip olduğu içsel gücü unutması, devretmesi, yönetimin buyruğuna vermesi için yavaş yavaş çocukluğundan başlayarak o denli bir unutturma kampanyası yürütülüyor ki, tetikte olmak zorunda hissediyor bayan kendini dış dünyaya adımını attığı anda. Maalesef birçok bayan olduğundan daha güçlü görünmek zorunda da hissediyor kendini; duvarlar örüyor dışına ki içeride inançta hissedebilsin, sezgilerini ve yaratıcılığını koruyabilsin. En çok biz bayanlar birbirimizin kalkanı olmalıyız bence; yoldaşı, anlayanı, takviye vereni… Yalnız yürünecek bir yol olmamalı bu.