Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden evvel olanlar EYT kapsamında sayılıyor. Çünkü 9 Eylül 1999 öncesinde yaş kuralı aranmaksızın prim günü ve sigortalılık mühleti kaideleri sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık mühleti kaidelerinin yanı sıra bir de yaş koşulu getirildi. Seçimin yaklaşması ile birlikte AKP, yıllar boyunca kapıyı kapattıkları EYT için başlattıkları çalışmaları tamamladığını duyurdu.
Kamuoyunda EYT olarak bilinen, emeklilikte yaşa takılanları mağduriyetine sebep olan yasanın kabulünden bu yana 23 yıl geçti. Geçtiğimiz yıllarda AKP, kapıyı kapattığı EYT için yaklaşan seçim ve oy kayıpları nedeniyle çalışmalara başladı. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, ” “Çalışmamız son kademesinde. Tamamladık diyebilirim. Aralık ayında bir basın toplantısıyla etraflıca kamuoyuyla paylaşacağız.” dedi.
EYT SON DURUM NE, ÇIKACAK MI?
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili çalışmaya ait, “Çalışmamız son evresinde. Tamamladık diyebilirim. Aralık ayında bir basın toplantısıyla etraflıca kamuoyuyla paylaşacağız. Çalışmamız teknik olarak bitti, Cumhurbaşkanı’mıza sunacağız. Sayın Cumhurbaşkanı’mızla paylaştıktan sonra onu Meclis’e intikal ettiririz.” tabirini kullandı.
Bilgin, Bakanlığın gündeminde olan kontratlı işçi, süreksiz çalışanlar ve taşeron personellerle ilgili çalışmaların aralık ayına kadar tamamlanarak kamuoyuna açıklanacağını ve Meclis takvimine alınacağını belirtti. AA
EYT NEDİR, KİMLER EYT’Lİ SAYILIYOR?
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden evvel olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. Çünkü 9 Eylül 1999 öncesinde yaş kuralı aranmaksızın prim günü ve sigortalılık müddeti kuralları sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık müddeti kaidelerinin yanı sıra bir de yaş kuralı getirildi. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden evvel olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık mühleti ve prim günü koşullarını sağlamış olmak gerekiyor.
“15 MİLYON OYLA YANITIMIZI VERECEĞİZ”
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili tartışmalar sürüyor. Konya merkezli yayın yapan BBN Türk Tv kanalında katıldığı programda gündemi meşgul eden EYT sıkıntısına ait açıklamalarda bulunan EYT Federasyonu Lideri Gönül Boran Özüpak, AKP’ye sert reaksiyon gösterdi.
“YİNE YOK, TEKRAR BEKLİYORUZ”
EYT’lilere ait kanun teklifinin gelmesi durumunda muhalefet partilerinin dayanak vereceğini söyleyen Özüpak, “Bugün bu kanun teklifi gelmiş olsa Milliyetçi Hareket Partisi’nden, esasen muhalefet partilerinin hepsi diyor ki probleminizi çözeceğiz. Siz getirin madem bu kanun teklifini, hepimiz elimizi kaldıralım deniliyor. Tekrar yok, tekrar bekliyoruz” dedi.
“15 MİLYON NÜFUSUMUZLA GEREKENİ YAPACAĞIZ”
AKP ve MHP’nin EYT’lilere ait telaffuzlarını inandırıcı bulmadıklarını tabir eden Gönül Boran Özüpak, “Hiç inandırıcı gelmiyor maalesef bu telaffuzlar ve biz burada artık telaffuzlar değil, vaatler değil; icraat diyoruz. Onu da seçim yatırımı olarak mı göreceğiz, olmak istemesek dahi. Şayet ki tekrar bu türlü düşünülüyorsa da seçim vaktinde 5 milyon-aileleriyle 15-20 milyon nüfusumuzla da gerekeni yapacağız. İktidarı muhalefet, muhalefeti iktidar yapacak güç emeklilikte yaşa takılanlardır” tabirlerini kullandı.
EYT’LİLER HAKKINI İSTİYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu’nun davetiyle EYT’liler, mağduriyetlerinin 23’üncü yılında İstanbul Kadıköy meydanında toplandı. Çok sayıda EYT mağdurları sık sık, “Formül değil hak istiyoruz”, “Direne direne kazanacağız”, “EYT sandıkta hesap soracak” sloganları attı.
“MAĞDURİYETİMİZİN ÜZERİNDEN 23 YIL GEÇTİ”
“İktidarı muhalefet, muhalefeti de iktidar yapacak güçteyiz” yazılı pankartın önünde açıklama yapan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Federasyonu Lideri Gönül Boran Özüpak, şu sözleri kullandı:
“Kamuoyunda kısaca EYT olarak bilinen, emeklilikte yaşa takılanları mağduriyetine sebep olan yasanın kabulünden bu yana 23 yıl geçti.
8 Eylül 1999 yılında çıkarılmış olan 4447 sayılı yasanın birtakım kararlarının üniversal hukuk kurallarına ters bir halde geçmişe yönelik uygulanması, emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetini ortaya çıkarmıştır. Mevcut emeklilik kuralları kazanılmış haklarımız iken, üçüncü bir koşul olarak eklenen yaş kuralının geçmişe uygulanması adaletsiz, eşitlik prensibine alışılmamış, kanunların öngörülebilir unsurunun hiçe sayıldığı bir formda düzenlenmiştir.”
“ASLA YILMAYACAĞIZ”
Özüpak, “EYT problemi gündeme geldiğinde, ‘erken emeklilik istiyorlar’, ‘boş işler’, ‘bütçeye yük’, ‘çift dikiş’ telaffuzlarıyla karşı karşıya kaldığımız vakitler oldu. Asla yılmadık. Asla yılmayacağız. Bu temelsiz suçlamalarla yaftalandığımız günlerde bizlerin hayalini kuramayacağı bol sıfırlı maaşlarla, 5-10 dikiş atarak maaş alan bürokratların varlığı ortaya çıktığında canımızın ne kadar yandığını tanım bile edemeyiz.” dedi.
“ÖTELENMİŞ HAKLARIMIZDAN ÖBÜR BİR ŞEY TALEP ETMİYORUZ”
Yaklaşan seçim sürecine dikkat çeken Özüpak, “Yine bir seçim arifesindeyiz. Tekrar bir sürü vaatler havada uçuşuyor. Ey 2023 genel seçimleri sen nelere kadirsin. İktidara talip olan muhalefet partilerinin EYT konusunda vaat vermesini anlıyoruz da, kısa müddet evvel tahlili sürdürülemez bulunan ve şu anda iktidar olanların EYT tahlili için vaat vermelerini, ‘üzerinde çalışıyoruz’ demelerini ve takvim veriyor olmalarını da anlamakta zorlanıyoruz. Şu anda iktidarsınız, üstelik de 20 yıldır devam eden iktidarsınız. Neden tahlil için vaat veriyorsunuz? Neden takvim sunuyorsunuz?
Mağduriyet ortada ve 4 gün sonra 23. yıl dönümümüzü tamamlıyoruz. Bizlerin talebi ve tahlil isteği ise çok net. Üzerinde aylarca çalışma yapmayı, araştırma kurulları kurmayı gerektiren bir durum yok ortada. Tüm EYT’liler olarak, çalışma haklarımıza başladığımızda tabi olduğumuz yasalar çerçevesinde ötelenmiş haklarımızdan öbür bir şey talep etmiyoruz.” diye konuştu.
“LÜTUF, SADAKA İSTEMİYORUZ”
Özüpak, EYT’lilerin devletin bütçesine yük olmadığını belirterek şöyle devam etti:
“Hak etmediğimiz bir şey istemiyoruz. Biz lütuf, sadaka asla istemiyoruz. Yeni mağduriyetler oluşmaması için bu yüzden tahlilin de formülsüz olmasını istiyoruz. ‘Masamızda tek formül var. Onu da vakti gelince açıklayacağız.’ Telaffuzlarını nitekim anlamakta zorlanıyoruz.
Neyin formülü? ‘Tek formül’ derken kastınız nedir? Neyin vakti gelince açıklayacaksınız? ‘Vatandaşım mağdur edilmiş, bir an önce çözmek gerek’ demek yerine oy telaşında olup, biz yaptık olduyla yeni mağduriyetler mi, yoksa seçim vaadiyle mi yol alacaksınız?”
“TEK FORMÜLÜMÜZ, FORMÜLSÜZ EYT”
1999 öncesi hakların geri verilmesini isteyen Özüpak kelamlarını şöyle noktaladı:
“İster istemez, EYT sorununun yeni bir seçim materyali yapılmak istendiği istikametinde kanılara itiyor bizi. Bu artık bizim asla kabul etmediğimiz, etmeyeceğimiz bir yaklaşım şeklidir. Kaynakların hakikat yerde kullanılmamış olması ve bugüne kadar yapılan yanlış ekonomik tercihlerin bedeli emeklilikte yaşa takılanlara ödetilemez.
Kitlemizle birlikte, formülsüz EYT, ABO, staj, intibak mağduriyetimizin çözülmesi için, iktidarı, muhalefet, muhalefeti iktidar yapacak 20 milyon ailemizle birlikte demokratik hakkımızın gereği neyse 2023 seçimlerinde yapacağımızdan hiç kuşkunuz olmasın. Tek formülümüz, formülsüz EYT. Bin bir türlü formüller üretmeye gerek yok.
1999 öncesi haklarımız neyse onu istiyoruz. Aylık bağlanma oranlarının düzeltilmesiyle insanca yaşayabileceğimiz maaşımızı istiyoruz. Staj mağduriyetinin giderilmesini istiyoruz. Anayasal hakkımız olan ne varsa, bir işçi olarak, bir emekçi olarak sonuç alana kadar haklarımızdan feragat etmeyeceğimizi biliyoruz.”
İKTİDARIN TAHLİL FORMÜLÜNE GÖNDERME
Eylemde iktidarın EYT üzerinde tahlil formüllerine de göndermede bulunuldu. Beyaz önlük giymiş bir kişi kara tahtaya yazılı formül üzerinden şu değerlendirmeyi yaptı: “Tek bilinmeyenli EYT sorununu çok bilinmeyenli EYT sorunu haline getirdim. 10 tane kombinasyon kurdum çıkamıyorum bu işin içinden. Tahlil yok, sürdürülebilir değil bu.”
Kimyager görünümlü biri ise masaya konulan deney tüpleriyle deney yaptı. Farklı renkteki tüplerde bulunan EYT, ABO, staj, intibak, GSS’yi karıştırıldığı deneyde kimyager görümlü kişi, “Hepsini karıştırdım fakat bir sonuca ulaşamadım. İşin içinden çıkamıyorum ki. Olmuyor, formül mormül yok” dedi.