Dünya genelinde milyonlarca insanın ömrünü kaybettiği Kovid-19 salgını, sıhhat alanında kıymetli gelişmelerin de yaşanmasını sağladı. Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt üretiminde değerli bir eşiği salgın sürecinde atladığını belirten Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Lideri Prof. Dr. Ahmet Ayar, “Ülkemizde ilaç ithalatına bağımlılığın azaltılması emeliyle, yerli ilaç üretim kapasitesini artırmaya yönelik çalışmalar başladı. Bu çalışmalar kapsamında salgın sürecinde Kovid-19’a yönelik yerli ilaç üretimi için AR-GE ve üretim tesisleri kuruldu. Gelinen noktada Türkiye, mahallileşme çalışmalarının katkısıyla 2020 yılında 2.2 milyar kutuya düşen ilaç pazarı hacmini yüzde 21,36 artışla 2.67 milyar kutuya çıkardı. Paha bazlı 7.18 milyar dolar olan ilaç pazarımız ise yüzde 30,22 artışla 9.35 milyar dolara yükseldi” dedi.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Lideri Prof. Dr. Ahmet Ayar.
2020 yılında tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgınının ilaca olan talebi artırdığını hatırlatan Ayar, “Salgının başlangıcında tedarik zinciri önemli halde kesintiye uğrarken, dünya genelinde üretim tesislerinin kapanmasına ve lojistik meselelere yol açtı. Bilhassa Asya’dan gelen tıbbi materyaller ve ilaç hammaddeleri tüm ülkeler için tedarik meselelerine neden olmuştu. Salgının en ağır yaşandığı günlerde dünya genelinde yaşanan enflasyonist ortam, güç fiyatlarında meydana gelen artış, ilaç aktif hususu, yardımcı unsur, ambalaj maliyeti ve lojistik masrafları ile döviz kurunda yaşanan değişiklikler ilaç dalının faaliyetlerini etkilese de halk sıhhati temelinde ülkemizde üretim çalışmaları devam etti. Ayrıyeten, TÜSEB, yerli PCR test kitlerinin geliştirilmesi ve üretimi için çeşitli kurumlar ve şirketlerle işbirliği yaptı. Bu eforlar, pandeminin başlarında Türkiye’nin test kapasitesinin artmasına ve yurt dışı bağımlılığının azaltılmasına yardımcı oldu” biçiminde konuştu.
Bu süreçte ilaç ithalatına bağımlılığın azaltılması hedefiyle çalışmalara başlandığını hatırlatan Ayar, “Yerli ilaç üretim kapasitesini artırmaya yönelik çalışmalar başlarken, bu çalışmalar kapsamında Kovid-19 salgınında yerli ilaç üretimi için AR-GE ve üretim tesisleri kuruldu. Türkiye, birebir vakitte Kovid-19 aşılarını temin etme ve üretme eforlarını da hızlandırdı. Türkiye ilaç pazarının büyüklüğü, 2002’de 3,9 milyar TL iken 2023’te 222,4 milyar TL’ye ulaştı. 2023 yılında Ülkemizde 2,76 milyar kutu ilaç pazara arz edilmiş, bunun 2,5 milyar kutusu yerli üretim tesislerimizde üretilerek halkımızın kullanımına sunulmuştur” sözlerini kullandı. 2024 prestijiyle kullanılan ilaçların kutu bazında yüzde 91’inin Türkiye’de üretildiğini anlatan Ayar, ilaçların bedel bazında yüzde 57’si ülkemizde üretildiğini anlattı.
Benzer gelişmelerin tıbbi aygıt bölümünde de yaşandığını aktaran Ayar, “2002 yılında 64 milyon dolarlık ihracat ile ülkemizdeki tıbbi aygıt alanında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 11 iken 2019 yılında yaklaşık 640 milyon dolarlık ihracat ile bu oran yüzde 32 düzeyine ulaştı.. Pandemi ile birlikte ülkemizdeki üretim alanında süratli aksiyon alınması sonucunda hem ülke içi hem de ülke dışı gereksinimi karşılama noktasında iki yıl üzere kısa bir müddette tıbbi aygıt ihracatında kayda paha bir artış yaşandı.2021 yılında 1,4 milyar doların üzerinde ihracat ile ülkemizdeki tıbbi aygıt alanında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 55 düzeyine ulaştı. Salgın sürecinde dünyanın en gelişmiş ülkelerinde dahi durma noktasına gelen sıhhat hizmetinin tüm vatandaşlarımıza aksatılmadan sunulması hatta birçok ülkeye tıbbi aygıt gönderilerek yardımda bulunulması, ülkemizin bu alanda ulaştığı gücün kıymetli bir göstergesi, üretime dayalı oluşturduğumuz siyasetlerin sonucudur” tabirlerine yer verdi.