Sık sık kanlı balgam çıkarma, ateş, nefes darlığı ve mide bulantısı ile sürekli öksürük nedeniyle işinize konsantre olamıyor musunuz? Nefes darlığınız var mı? Pnömoni (zatürre), her yaş grubundan insanda görülebilir. Bu nedenle, pnömoninin erken belirtilerini tanımak ve uygun tedaviyi almak çok önemlidir. Tüm dünyada pnömoni vakaları artıyor. Pnömoni, en yüksek ölüm oranlarına neden olan enfeksiyonlardan bitidir. Pnömoni, akciğerlerden birinin veya her ikisinin enfeksiyonu olarak adlandırılır. Akciğerlerde bulunan hava keseleri sıvı veya irinle dolar. Pnömoninin şiddeti, enfeksiyona neden olan mikrop tipine, kişinin yaşına ve genel sağlığına bağlı olarak değişir. Bakteriyel, viral ve mantar enfeksiyonlarının hepsi pnömoniye neden olabilir. Bununla birlikte, virüsler ve bakteriler en yaygın nedenlerdir. Toplum kökenli pnömoniye neden olan yaygın bakterilerden bazıları Streptococcus pneumonia, Legionella pneumophila, mikoplazma pnömonisi ve klamidya pnömonisidir. Bazı virüsler ayrıca solunum yollarını enfekte ederek pnömoniye yol açabilir. Viral pnömoni hafif olabilir ve soğuk algınlığı gibi kendi kendine geçebilir. Viral pnömoniye İnfluenza virüsü, adenovirüs, Respiratory syncytial virüs (RSV) gibi virüsler neden olabilir. Tüm dünyayı saran mevcut salgın, COVID-19’a neden olan virüs SARS-CoV-2’den kaynaklanmaktadır. Bu virüsün üst solunum yollarından vücudu işgal ettiğini ve akciğerlere yerleşerek akut solunum sıkıntısı sendromu, solunum yetmezliği ve hatta ölüm gibi komplikasyonlara yol açabilecek ciddi pnömoniye neden olduğunu biliyoruz. Pnömoni için çeşitli risk faktörleri kimyasallarla ve kirleticilerle temas, tütün kullanımı, altta yatan akciğer hastalığı ve zayıf bir bağışıklık sistemidir. Toplum kökenli pnömoni en sık görülen pnömoni türüdür. Bu, hastanelerin veya diğer sağlık tesislerinin dışında gerçekleşir. Bakteriler Bakteriyel pnömoninin en yaygın nedeni pnömokoktur (Streptococcus pneumoniae). Bu tip pnömoni kendi kendine veya soğuk algınlığı veya grip olduktan sonra ortaya çıkabilir. Akciğerin bir bölümünü etkileyebilir. Bakteri Benzeri Organizmalar Mycoplasma pneumoniae de pnömoniye neden olabilir. Genellikle diğer pnömoni türlerinden daha hafif belirtilere neden olur. Genellikle yatak istirahati gerektirecek kadar şiddetli olmaz. Mantarlar Bu tür pnömoni en çok kronik sağlık sorunları olan veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülür. Buna neden olan mantarlar toprakta veya kuş pisliklerinde bulunabilir ve coğrafi konuma göre değişir. Virüsler Soğuk algınlığına neden olan bazı virüsler, grip virüsü, herpes virüsleri, adenovirüsler ve koronavirüs de pnömoniye neden olabilir. Virüsler, 5 yaşın altındaki çocuklarda pnömoninin en yaygın nedenidir. Viral pnömoni genellikle hafiftir. Ancak bazı durumlarda çok ciddileşebilir. Hastane Pnömonisi Bazı insanlar başka bir tıbbi durum nedeniyle hastanede kaldıkları sürede pnömoni olurlar. Hastane pnömonisi ciddi olabilir, çünkü buna neden olan bakteriler antibiyotiklere daha dirençli olabilir ve hastanın vücudu zaten zayıf durumdadır. Yoğun bakım ünitelerinde sıklıkla kullanılan solunum cihazı kullanan kişilerde bu tip pnömoni riski daha yüksektir. Bakteriyel veya viral pnömoni belirtileri ateş, günlük aktivitelerinizi engelleyen sürekli öksürük, nefes darlığı, balgamlı öksürük, terleme, nefes darlığı, hızlı nefes alma, göğüs ağrısı, iştahsızlık ve genel halsizliktir. Baş ağrısı ve yaygın vücut ağrısı da görülür. Dudakların ve tırnakların maviliği, vücutta oksijen eksikliğine neden olan şiddetli pnömoniyi gösterir. Bu belirtilerin birçoğuna sahipseniz hemen bir uzmana başvurmanız gerekir. Hızlı bir klinik muayeneden sonra, muhtemelen hemen birkaç test isteyecektir. Tedavi, sahip olduğunuz pnömoni tipine bağlı olacaktır. Bu nedenle, bakteriyel pnömoni ile mücadele etmek için size antibiyotikler reçete edilecektir. Bununla birlikte, hafif viral pnömoni, herhangi bir spesifik antiviral tedavi gerektirmez. Bol sıvı alınması, yatak istirahati, ateş, öksürük, göğüs ağrısı ve vücut ağrılarının tedavisi gerekir. Doktorunuz, daha uygun bakım ve yoğun tedavi için hastaneye yatış gerekip gerekmediğine, pnömoninin ciddiyetine göre karar verecektir. Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, göğüs ağrısı, inatçı ateş (38.5 C) ve öksürük yaşıyorsanız ve özellikle balgamlı öksürüyorsanız doktorunuza görünün. Risk gruplarındaki kişilerin bir uzmana görünmesi önemlidir: – 65 yaş üstü yetişkinler – Belirtileri olan 2 yaşın altındaki çocuklar – Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler – Kronik hastalıkları olan hastalar (obstrüktif bronşit, kalp yetmezliği, diyabet, siroz) – Bağışıklık sistemini baskılayan kemoterapi veya ilaçlar alan kişiler Bazı yaşlı yetişkinler ve kalp yetmezliği veya kronik akciğer hastalığı olan kişiler için pnömoni hızla yaşamı tehdit eden bir duruma dönüşebilir. Tedavide bile özellikle yüksek risk gruplarında pnömonisi olan bazı kişiler, aşağıdakiler gibi komplikasyonlar yaşayabilir: Kan Dolaşımında Bakteriler (Bakteriyemi) Akciğerlerden kan dolaşımına giren bakteriler, enfeksiyonu diğer organlara yayabilir, bu da bu organların işlev bozukluğuna ve hastalığın daha da ilerlemesine neden olabilir. Nefes Almada Zorluk Şiddetli pnömoni ile özellikle kronik akciğer hastalığı olan kişilerde yeterli oksijen alma sorunları ortaya çıkar. Tedavi sırasında hastaneye yatış ve solunum cihazı (ventilatör) kullanılması gerekebilir. Akciğerlerin Etrafında Sıvı Birikmesi (Plevral Efüzyon) Pnömoni, akciğerleri ve göğüs boşluğunu (plevra) kaplayan doku katmanları arasındaki ince boşlukta sıvı birikmesine neden olabilir. Akciğer Apsesi Akciğerlerde iltihap biriktiğinde bir apse oluşur. Apse genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Bazen apseye yerleştirilen uzun bir iğne veya tüp ile iltihabın alınması için cerrahi işlem gerekir. Zatürreden şüpheleniyorsanız, mutlaka bir uzmana başvurun. Zamanında tedavi edilmemesi, geç tanıya, antibiyotik direncine, çeşitli komplikasyonlara ve hatta ölüme neden olur.