Prof. Dr. Zeynep Çakır, toplum olarak birinci yardım şuuruna sahip olunmadığını söyleyerek, “Bizim birinci yardım için birinci mottomuz şudur; tıbbın genelinde olduğu üzere evvel ziyan verme. Halk ortasında yahut etrafta yapıldığını gördüğümüz, birinci yardımda ise çoğunlukla bunun dışında ziyan vermekle başlıyor her şey. Hiçbir şey yapmasak, ruhsal ziyan veriyoruz insanlara” dedi.
Erzurum’da, Palandöken kavşağında, 13 Temmuz’da akrabalarıyla alışverişten dönen Tuana Ürey’e (11), özel halk otobüsünün çarptığı kaza sonrası etraftakilerin yansısı toplumsal medyada çok konuşuldu…
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Zeynep Çakır, birinci yardım konusunda açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Çakır, şöyle konuştu:
*Hastanın ruh hali sizin o bağrışınızdan, çağırışınızdan yahut farklı başlardan, farklı sesler çıkmasından çok makus etkilenebilir. Hiçbir şeyi olmayan hasta, kendini çok önemli bir durumu var üzere hissedip, ani bir panik ile karşılaşabilir.
‘ÇOCUĞU AĞLATMAYI BAŞARDILAR’
*Orada büyük bir panik var. Herkes birbirine bağırıyor. Bir vatandaş orada insanları rahatsız ve panik edecek biçimde çok yüksek sesle bağırıyor.
*O bağırmalar hastayı üzer, ağlatır ve gerilmesine neden olur. Hasta yakınlarını da telaşlandırır. Biliyorsunuz, toplumda önderler olur.
*Bir doğal başkan oluşmalı, herkes o önderin dediklerini yapmalı. Bir kişi acil yardım takımını aramakla görevlendirilmeli, hasta daha makus durumda da olabilirdi, bizim temel hayat dayanağı dediğimiz müdahalelere gereksinimi olabilirdi, yani kalp masajı, kurtarıcı soluk üzere.
*Bunlar için uğraşan kişi o kalabalıkta göremezsiniz. Evet çocuğumuz uygun durumdaydı ancak sonunda sessiz, sakin çocuğu ağlatmayı başardılar. Bir tek uygun taraf görüyorum.
*Çocuk ağlayınca ben rahatladım. Demek ki bu kadar şeye ağlayabildiğine nazaran hali hazırda şuuru yerinde dedim.
‘BOĞULAN BİRİNİ KURTARMAK İSTERKEN 3-4 KİŞİ ÖLEBİLİYOR‘
Prof. Dr. Çakır, birinci yardımlarda en büyük kusurun evvel kendi güvenliğimizi ve etrafın güvenliğini sağlamamaktan kaynaklandığını belirterek, şöyle devam etti:
*Bir trafik kazası olmuştur, yol ortasında hastaya müdahale edilmeye çalışılıyordur yahut suda kurtarma felaketlerini biliyoruz, bir kişi boğulma tehlikesi geçirir onu kurtarmak isteyen 3-4 kişi hayatını kaybeder.
*Bunlar en göze çarpan yanılgılı uygulamalarımız. Birinci yardımda öz inanca sahip olacağız ancak sakin, sabırlı ve her şeyden evvel istekli olmak gerekiyor. Ne seyirci olacağız ne panik yapacağız. Birinci yardımın temel mottosunun bu olması lazım.
*Bazen birinci yardımın ana ideolojisi ile hiç bağdaşmayan durumlarla karşı karşıya gelebiliyoruz. Büyük bir panik hali, büyük bir kaos, hiç istemediğimiz şeyler.
*İlk yardımda her baştan bir ses çıkması, güvenliğin sağlanamaması, bundan daha berbatı güvenliğin tehdit altında olması, şuurlu bilinçsiz farklı ihtarlar, hareket ettirilmemesi gerekliliği bir gerçek olabilir ancak bunun gerekliliğini yanlış yönlendirirseniz hasta ikinci bir trafik kazası geçirebilir.
*Yoldan geçen bir araç, hastanın tekrar üzerinden geçebilir. Hastanın ruh hali sizin o bağrışınızdan, çağırışınızdan yahut farklı başlardan, farklı sesler çıkmasından çok makûs etkilenebilir.
*Hiçbir şeyi olmayan hasta, kendini çok önemli bir durumu var üzere hissedip, ani bir panik ile karşılaşabilir. Hasta yakınlarının da bu esnada ruhsal durumunu ve paniğini yeterli gözlemlemek gerekir. Bunlara sebep olmayacak formda çalışmak gerekir.
*Maalesef toplum olarak bu mevzularda genel bir bilince sahip değiliz. Bir ziyaretten dönerken, çalıştığım hastaneye yakın bir yerde trafik kazası oldu.
-Yaşlı bir vatandaşımız önemli biçimde yaralanmıştı. Lakin biz ne yaptıysak, ‘doktoruz’ dedik, kimseye nüfuz edemedik. ‘Biz acilin hocasıyız, bırakın hastayı acile götüreceğiz’ dedik, kimseye kelam dinletemedik. Bununla ilgili kültürümüz tam oluşmamışsa, bu türlü felaketler de yaşayabiliyoruz. (DHA)